Adnan Uncu: Şanlıurfalı Sobacılar Rezillik İçinde

Şanlıurfa Bakırcılar ve Sobacılar Odası Başkanı Adnan Uncu, dephrem sonrası meslek grubu olarak devletten yardım alamadıklarını belirtirken özellikle hibe destek konusunda ısrarlı talepleri olduğunu anlattı.

Esnafhabertv.com:  Şanlıurfa Bakıcılar ve Sobacılar Oda Başkanıyım. 1979’dan beri ben esnafım. Sobacılık yapmaktayım şu anda biraz daha geliştirdik. Daha hassas işler yapıyoruz, havalandırma, kebap ocakları gibi.

Esnafhabertv.com:  Ahilik geleneğinin depremde ki durumunda beler yaptığından, esnafların yardımlarından bahsedebilir misiniz?

Adnan Uncu: Biz depremin olduğu gecenin sabahı 6’da Sobacılar esnafı olarak bütün depremzedelere en az 50 tır mâl yolladık. Diyarbakır, Adıyaman, Malatya, Hatay, esnaf olarak tedarik ettik. Biz kendimiz ile o zaman baya bir gurur duyduk. Gecemizi gündüzümüze katıp dükkan da yatarak mâl yetiştirmeye çalıştık.

Esnafhabertv.com: Bunu yapmanızın nedeni ne?

Adnan Uncu: Dayanışma ahilik zaten örf ve adetimiz olarak derler ya komşu komşunun külüne muhtaçtır. Biz o yönden yola çıkıyoruz. Komşumuz aç iken bizim tok yatmamız bizim örf ve adetimiz de yok. O yüzden gecemizi günümüze kattık insanlara yardım amaçlı çalışmamızı devam ettirdik.

Esnafhabertv.com: Bu afet durumunda yaşadığınız finans üretim istihdam  konularında yaşadığınız sorunlar nelerdir?

Adnan Uncu: Afet durumunda devlet desteğini herhalde soruyorsunuz. Zerre hiç bir şekilde destek görmedik, nasıl görmedik, telefon ile sadece arandık. Bizzat benim dükkanım depremde çöktü. Ne gelen oldu ne giden oldu. Devlet ne hibe olsun ne KOSGEB olsun biz Urfalı olarak esnaf olarak 1 lira delikli kuruş faydalanmadık. Selde de o boğulan insanlardan 3. Araba bendim kendi çabam ile kurtuldum. Adam
su geliyor kalkmış telefon ile suyu çekiyor. Oradan kurtulduk aşağı sanayi esnafı da dereler taştı dükkanlarımız perişan oldu biz kendi imkanlarımızla kurtulduk.

Esnafhabertv.com: Bu sorunların afetlerden sonra yaşadığınız sorunların çözümü için bir yardım oldu mu?

Adnan Uncu: Bütün yetkililere bizzat kendim başvurdum. Hatta şu anda birazdan gözleriniz ile göreceksiniz. Benim sobacı esnafım Urfa da rezil durumdayız. Bütün mallarımız dışarı da 100 bin üstünde soba, yemek ocağı, emek ocağı hepsi dışarda. Hırsızlarla biz hırsız polis oynuyoruz. Hatta ve hatta dükkanlarımıza bekçi bile tayin edilmemiş bizzat biz gidip istedik oda başkanı olarak. Her gün mallarımız çalınıyor artı, dükkanlarımız yeterli olmuyor. Eleman yetiştiremiyoruz. 4/4 olunca şu anda
esnafta eleman sorunu cabası.

Esnafhabertv.com: Bu afet durumunda deprem sel felaketin de sizi sizi duygusal olarak etkileyen bir an var mı?

Adnan Uncu: Hızmalı köprü dediğimiz bir yerde bir kız çocuğu selde giderken insanlar durup telefon ile çekim yaparken bir kardeşimiz canı pahasına suya atladı o çocuğu kurtardı ben oturduğum yerde ağladım vallahi bu gurur verici bir şey ama şimdi insanlar ne oluyor. Hemen çıkıp telefon ile o anı ölümsüzleştiriyor mu, çekim mi yapıyorlar. Selden kurtulmam nasıl oldu, 3. Araba bendim. 2 araba öldü. Ben arkamdakine diyorum git dere taşmış. Ben arabamın ön düzenini parça parça ettim oradan kurtuldum. Telefona çeken o rahmetliler halen beni çektiler göz göre göre kendilerini ölüme attılar bir telefon sevdasına yine de Allah rahmet eylesin.

Esnafhabertv.com: Deprem ile sel felaketi yaşadın esnaf odaları ve esnaflarının rolü nasıldı, nasıl olmalıydı?

Adnan Uncu: Şu anda biz esnaf olarak birçok esnaf makineleşmiş. Makineleştirdi için dükkanlarımız yeterdi dolduğu için makine alamıyoruz. Artı mağdur pandemiden yeni çıkmış esnaf olarak üstüne deprem üstüne sel. Bize bir KOSGEB olsun hibe olsun. Ağalık vermek ile belli olur, Urfalılar öyle söyler. Şu an da ağamız kim devlet ama maalesef her şey sözde kaldı.

Esnafhabertv.com: Beklentiniz ne?

Adnan Uncu: Hem hibe desteği hem önümüzün açılması geniş mekanlarda çalışmak. Bugün esnaf kefalet kooperatifi var gidip basit bir para istediğimiz zamma, esnaftan 2 tane esnaf kefil 1 memur kefil artı ipotek, ismi ne esnaf kefalet benim esnaflığım nerede kaldı. Bu kefil nereden çıktı biz bunu anlamıyoruz. Malımızı veriyoruz bu defa kefil istiyor. Şimdi baba oğula kefil olmuyor öyle bir devirde
yaşıyoruz bu kefil nerden çıktı. Bunu biz anlayamıyoruz insanlara.

Esnafhabertv.com:  Üretim selden sonra durdu mu?

Adnan Uncu: Şu anda doğu kesimine bu yıl batıya da hitap ediyoruz. Soba, boru, kova, dirsek, ekmek ocağı, yemek ocağı, hayvanların önüne konulan yalakları şu an bir tek Urfa imalat ediyor. Gelip de gözlerinizle görebilirsiniz.

Esnafhabertv.com: Üretimin arttığı anlamına mı geliyor?

Adnan Uncu: Arttı ama eleman yok benim yaşım kaç olmuş halen çalışıyorum eleman olmadığından. Çünkü ben 20 yaşında bir çocuğa diyemem yürü git hurdayı topla, çay söyle yada dükkanı süpür ama çekirdekten yetişse adı ne esnaf, usta. Bu 4/4/4 olunca çıraklık sorunumuz başladı.

Esnafhabertv.com: Urfa da hiç afet, deprem ve sel ile karşılaştınız mı?

Adnan Uncu: 1 defa karşılaştık. 1983-84 günlerden cuma günüydü namazdan çıktık. Öğle namazından çıktık akşam oldu. Her yer karardı o zaman 124 Murat vardı, takla ata ata gittiğini gördüm. Şimdiki gibi aklımda. Devletimizden esnafın önünü açmasını bekleriz. Ben Bekir Bozdağ bakanımıza da bizzat ben kendim söyledim. Seçmenin %65i esnaftır. Üretim durursa esnaf çöker, üretimin de önünü açmak lazım onu da gerekenin devletin yapması lazım. Eleman yetiştiremiyoruz. 4/4 olunca şu anda esnafta eleman sorunu cabası.

Bu röportaj   Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği bünyesindeki Ahi Enstitüsü; İçişleri Bakanlığı Sivil toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yürüttüğü “Ahilik Töresi Afet Bilinci Güvenli Millet, Güvenli Devlet” başlıklılar projesi kapsamında 6 Şubat’ta depremi ve daha sonra sel felaketiyle karşı karşıya kalan Hatay, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya illerinde esnaf odaları başkanları esnaf ve sanatkarlar ile çekilen filmlerden derlenerek yayınlanmaktadır.