AİHM'den 12 Eylül'ün mağdurlarına kötü haber

Bursa’da yaşayan öğretmen Sait Özdemir, 12 Eylül darbesinin hemen ardından çalıştığı okul askerlerce kuşatılarak, öğrencilerinin önünde gözaltına alındı. Tutuklanan Özdemir kaldığı Ordu Cezaevinde ağır işkencelere maruz kaldı, bu nedenle yüzde 48 oranında engelli duruma geldi. SİSTEMATİK İŞKENCE İDDİASI Özdemir, 2012 yılında, 12 Eylül döneminde “sistematik işkenceye maruz kaldığı’ iddiasıyla, darbeciler Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya hakkında suç duyurusunda bulundu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı da suç duyurusuna takipsizlik kararı verdi. AİHM ZAMANAŞIMI NEDENİYLE İNCELEMEDİ Kararın kesinleşmesinin ardından Özdemir avukatı Arif Ali Cangı aracılığıyla, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. AYM, zamanaşımı gerekçesiyle açılan davayı reddetti. Özdemir, daha sonra davasını AİHM’e taşıdı. Darbe mağdurları tarafından yakından takip edilen davada AİHM, “başvurucunun sözleşmenin 3. maddesi (işkence yasağı) çerçevesinde formüle ettiği şikâyeti, zamanaşımı gerekçesiyle incelemeye yetkili olmadığına”  karar verdi. Taraflara 28 Mayıs’ta tebliğ edilen kararda, Türkiye’nin 1987 yılında itibaren AİHM’in yargı yetkisini tanıdığını, Özdemir’in bu tarihten sonra da herhangi bir başvuru yapmadığı hatırlatıldı. Kararda, Anayasa’nın geçici 15. maddesinin yürürlükten kaldırılmasının sözleşmenin 3. maddesinin iddia edilen ihlalini soruşturma yükümlülüğünü yeniden canlandırmak veya zamanaşımı süresinin işleyişini durdurmak gibi yeni bir durum oluşturmadığı savunularak, “Mahkeme ayrıca, başvuranın iddialarını gerekli özeni göstererek yetkili yerel makamlara sunmadığını gözlemler: bunu olaydan sadece 30 yıldan fazla bir süre sonra yapmıştır ve Anayasa’nın geçici 15. maddesi uyarınca kendi adına bir şikayeti reddedecek herhangi bir karar üretmemiştir” değerlendirmesi yapıldı. ZAMANAŞIMI TARTIŞMASI YANLIŞ Özdemir’in avukatı Arif Ali Cangı, söz konusu kararla AİHM’in yetkisinin sınırlandığını belirterek, “İşkence iddiasının 30 yıl sonra yapılması, onun insanlığa karşı bir suç olduğu vasfını ortadan kaldırmaz. Zamanaşımı tartışması yapılmaması gerekirdi. Söz konusu kararla AİHM kendi itibarını zayıflatmıştır. Hukuki değerlendirmeden çok siyasi değerlendirme yapıldığını anlıyoruz. Kaygı vericidir” dedi. MAĞDURLAR:ENDİŞE DUYUYORUZ 12 Eylül mağdurları tarafından kurulan Devrimci 78’liler Federasyonu, yaptığı açıklama ile AİHM’in kararına tepki gösterdi. Açıklamada, “AİHM ‘insanlığa karşı işlenen suçlarda zamanaşımı olmaz’ şeklinde verdiği kararı çiğnemiştir. Bir bir reddedilen 12 Eylül davaları bir pazarlığa mı konu olmuştur. Bundan sonra AİHM’e taşıyacağımız dosyaların akıbetinden endişe duyuyoruz. Birkaç gün önce ülkemizi ziyaret eden ve sadece devlet erkanıyla görüşen AİHM başkanı Robert Ragnar Spano bu kararların neresindedir” denildi.