Bilal Güngör: Esnaflar Yokken Kahramanmaraş Hayalet Şehir Gibiydi

Kahramanmaraş Elektrikçiler ve Bobinajcılar Odası Başkanı Bilal Güngör, 6 Şubat depremini ve sonrasını Esnafhabertv.com'a anlattı.

Esnafhabertv.com: Sizi tanıyabilir miyiz?

Bilal Güngör: Adım Bilal Güngör. Kahramanmaraş doğumluyum 1978 yılında. 2019 yılında Kahramanmaraş elektrikçiler ve Bobinajcılar odası başkanı oldum. O gündür bu gündür Kahramanmaraş elektrikçiler odası başkanını yürütmekteyim. Yaklaşık 870 üyemiz var. Bunlar elektrik, elektronik, bobinaj, telefon, reklam, E-ticaret üyelerimizden oluşuyor. Deprem de yaklaşık 180 üyemizin işyeri ağır hasar aldı,
yıkıldı, enkaz altında kaldı.

Esnafhabertv.com: Afetlere karşı bilincin oluşmasında bu ahilik töresi geleneği nasıl bir rol oynamalıdır sizce?

Bilal Güngör: Afetlere karşı biz bu doğal afette yaşadık bunu ahilik bilincini ben Kahramanmaraş elektrikçiler ve bobinajcılar başkanı olmam sebebiyle federasyon yönetim kurulan Whatsapp’tan yazı yazmıştım ilk gün, ikinci gün arkadaşlar geldiler. Yaklaşık 200-250 kişilik ekip Kahramanmaraş’a geldi. Yanların da kablo jeneratör aydınlatma araçları işte ilk kurulan çadırlara elektrik tesisatlarına, şehrin giden
trafonun hatlarını bunlara burada yerel işletme olan Akedaş’a yardımcı oldular ve tüm kurulan çadırların hemen hemen tamamının elektriğini tesisatını çektirdik. Daha sonra konteynerlerin tesisatını çektik. Burada görüldüğü gibi ahilik teşkilatı tüm Türkiye'de yaygın aktif şekilde devam diyor. Bir ihtiyacı olan varsa koşturup geliyoruz ki bugün bizim odamız ağır hasarlıydı, mevcut yerimiz yoktu. Burada kabul ettim üyelerimizi. Buraya gelen arkadaşlara da teklif ettim.

Yerimiz yok yıkıldı başkanım nasıl yapalım dediler, dedim gelin burada devam deriz hep beraber bir ekmeği bölüşür yeriz dedik nitekim burada da Celal ustamız dükkanı ağır hasar aldı yıkıldı. 

Enkazdan bazı cihazları çıkardı burada 2.ayın sonundaydı anahtarcılığa başladı burada çilingir hizmetini burada devam ettiriyor.

Esnafhabertv.com: Ahilik töresinin afet bilinci basımından esnaf ve sanatkarlar neler yaptı deprem zamanında, afet zamanında?

Bilal Güngör:  Toplumsal olarak insanların doğasında vardır ilk önce can sağlığı. İlk önce kendi yakınlarını bir üçgen vardır. Önce insan kendi canını kendi sağlığını ön planda tutar sonra diğer ihtiyaçlar kademe kademe gelir.

Önce can, sonra yemek, sonra su, sonra aile bu mana da önce herkes kendi Can derdine düşmüştü ilk gün kıyamet günü gibiydi. Daha sırma etrafta kademe kademe herkes kendi önce işçilerine baktı. Daha sonra akrabalarına, işçilerine, daha sonra esnaf arkadaşlara bu şekilde devam etti. Bu genel manada genel şekilde en büyük sıkıntımız barınak. Barınak ve işyerleri şu an da iş telaşına düştük, güvenlik telaşına düştük, şu an da ki telaşımız da bu.

Esnafhabertv.com: Afetler sonrası bu esnaf ve sanatkarların üretim ve istihdam sorunları neler oldu?

Bilal Güngör: Afet sonrası esnaflarımız gerçekten büyük sıkıntılar yaşadı. Çalışırsak ekmeğimizi evimize götürüyoruz. Çalışmadığımız zaman sıkıntılar yaşıyoruz. Bu süreç de katkı sunulmadı sadece diğer illerden gelen STK'lar bu devletimizin bu kurmuş olduğu yardımlardan dolayı aşevleri sıcak yemekler
dağıttılar. Bunlardan faydalandık ama gün sonunda kendi ihtiyaçlarımızı görebilmek için o gün belki SSK, Bağkur ödemeleri alınmadı, daha sonra bu 6 ay sonra alınacak veya şu an yılsonuna ertelendi.

SSK Bağkur ödemeleri bu yılsonunda nasıl ödeyeceğiz bilmiyoruz tabi. Piyasa da işler durması sebebiyle, hala inşaatların devam ötesi sebebiyle, Toki başladı ama genel de inşaatlar başlamadı.

Hala depremin 6. ayı olmuş hala yıkımlar devam ediyor. %80i duruyor yıkımların, enkazların, şehrimiz bu durumda.

Esnafhabertv.com: Bu yaşanan finans üretim fonlarında nasıl bir yol izlendi, neler yapıldı?

Bilal Güngör: Esnaflar için herhangi bir çözüm üretilmedi sadece finansal olarak konteynere yerleşen esnaflarımıza 70 bin lira hibe desteği verildi. Kendi imkanlarıyla iş yeri kuranlara, kendi imkanlarıyla konteyner kuranlara herhangi bir hibe de verilmedi. Bunlar daha geniş kapsamlı tüm esnaflara yönelik yazılabilirdi. Daha çok toplu çarşılar yapılabilirdi.

Şehrimiz tamamen yıkılması sebebiyle tamam bazı yerler yıkılmadı ama yaklaşık şehirde 20 bin esnafımız var bunların %50 si hatta %70’ inin işyeri yıkıldı, ağır hasar aldı.

Bunları daha sonra işyeri açıldığı da toplu iş yerler oluşturulabilirdi atıyorum elektrik sektörü için elektrikçiler çarşısı telefoncular için telefoncular çarşısı en azından şehirde yaşayan insanlar kendi ihtiyaçlarını görmek için toplu alanlara yönetebilirdi.

Şu an da karmakarışık ortam oluştu. Hangi ihtiyaçınızı nereden gidereceksiniz bunu bilemiyorsunuz, saatlerce düşünüyorsunuz atıyorum televizyonum bozuldu ben bunu nerede tamir ettirebilirim diye düşünmem zorunda kalıyorsunuz.

Bizde bunu önlemek amacıyla hemen benim iş yerinin yaklaşık 200m güney kısmında 12 Şubat belediyesine ait kapalı semt pazarına elektrikçileri getirdik ama diğer esnaflar da bu etkimiz olmadı. 24 tane elektronikçi arkadaşı oraya yerleştirdik. Burada telsiz telefon, elektrik, elektronik, haberleşme, televizyon tamiri, ses sistemi gibi ürünlerin tamiratını vs yaptırıyoruz. 

Esnafhabertv.com: Afet anında veya sonrasında sizi duygulandıran veya yaşadığınız bir olay?

Bilal Güngör: Afet anında çok duygulu anlar yaşadık. En ilginci veya en unutamadığım depremin 2. günüydü kamyon şoförü elime bir poşet verdi dedim hayırdır bu ne, yolda gelirken dinlenme tesisin durdum bir arkadaş ayağından ayakkabıyı çıkarttı bana verdi. Bunu orada bir ihtiyaç sahibine verirsiniz dedi, dedim kendi ne yaptı. Kendi yalın ayak karda yürüyerek gitti dedi.

Ben olsam yapabilir miyim diye çok düşündüm bunu bu en çok duygulandığım an. Diğer duygulandığım an da sanırım Yozgat veya Uşak elektrikçiler odası başkanı kalkmıştı geldi burada birebir çadırların elektrik tesisatını çektiler, bu da beni çok duygulandırdı. Ben elektrikçi odası başkanıydım ben aynı durum olsa yapar mıyım diye kendi kendimi çok sorguladım. Bir ilimizde afet olsa gidip yardım yaparız belki ekip göndeririz ama birebir kendim gidip kablo çeker miyim, oranın tesisatını yapar mıyım, 10-15 gün orada kendimi mahveder miyim diye çok düşünürdüm bunu yapamayacağıma düşündüm ama arkadaşlar hiç şüphesiz, amasız, lakinsiz geldiler burada yaklaşık 15 gün süreyle dönüşümlü olarak burada gece gündüz 24 saat kendilerini mahvettiler. Gündüzleri çadırlara koştururken geceleri enkazlarda yardım yaptılar. Enkazdan canlı insan kurtardılar arama kurtarma faaliyetlerinde bulundular. Bunlar beni çok duygulandırdı. Daha birçok anı yaşadık bu süreçte hiç  beklemediğimiz kişilerin araması hiç beklemediğimiz yerden beklemediğimiz yardımların gelmesi çok duygusal şeyler yaşadık.

Bu röportaj   Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği bünyesindeki Ahi Enstitüsü; İçişleri Bakanlığı Sivil toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yürüttüğü “Ahilik Töresi Afet Bilinci Güvenli Millet, Güvenli Devlet” başlıklılar projesi kapsamında 6 Şubat’ta depremi ve daha sonra sel felaketiyle karşı karşıya kalan Hatay, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya illerinde esnaf odaları başkanları esnaf ve sanatkarlar ile çekilen filmlerden derlenerek yayınlanmaktadır.