'Hedeflere şimdiden ulaştık'

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ülkemizde oluşan evsel atık miktarının 1995 yılında 17 milyon ton civarında iken 2018 yılında 32 milyon tonu aştığını belirterek, 2023'de ise bu miktarın 38 milyon tonun üzerine çıkacağının öngörüldüğünü söyledi.

Geri dönüşüm seferberliğini Yeni Şafak’a değerlendiren Bakan Kurum, Emine Erdoğan'ın himayelerinde 2017 yılında başlattıkları sıfır atık hareketinin kazanımlarını rakamlarla anlattı.

209 MİLYON AĞAÇ KURTARDIK

Sıfır Atık Yönetmeliği’ni 12 Temmuz 2019 tarihinde yayımladıklarına dikkat çeken Kurum, “2023 hedefi olarak belirlediğimiz 20 milyar liralık tasarruf miktarına şimdiden ulaştık. 3 yılda toplanan atıklardan 17 milyar TL ekonomik kazanç sağladık. 315 milyon kWh enerji tasarrufu, 345 milyon metreküp su tasarrufu, 2 milyar ton sera gazı salınımını engelledik. 50 milyon varil petrol, 397 milyon ton hammadde tasarrufu sağladık. Bu çalışmalarımızla tam 209 milyon ağaç kurtardık” dedi.

90 BİN KURUMDA SIFIR ATIK SİSTEMİ

Kurum, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, TBMM ve 81 ildeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri başta olmak üzere 90 bin kurum ve kuruluş binasında sıfır atık sistemine geçtiklerini aktardı.

Sıfır atık projesi için Emine Erdoğan’a Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Eylem Ödülü takdim edildiğini anımsatan Kurum, "89 belediyede (29 il) 1. Sınıf Atık Getirme Merkezi kurduk. Bakanlığımıza sunulan 233 belediyenin sıfır atık projesi değerlendirdik, 98 belediyenin projesi ise uygun bulduk ve finansal olarak destekleme kararı aldık. Yerel ölçekte uygulamaların etkinliğini artırmak için de 81 ilin sıfır atık yönetim planını hazırladık. 11 farklı sektöre ilişkin sıfır atık uygulama kılavuzumuzu hazırladık” diye konuştu.

30 MİLYAR LİRALIK TASARRUF HEDEFİ

Bakan Kurum, sıfır atık nitelikli belge kriterlerini de belirlediklerini ifade ederek, 2021’in OSB, havaalanları, limanlar, terminaller, akaryakıt istasyonları, AVM ve zincir marketlerinin tamamının sıfır atığa geçiş yılı olacağını vurguladı.

Sıfır Atık Hareketi’nin 2023 yılına kadar Türkiye’nin tamamına yayılmasını hedeflediklerini anlatan Kurum, şu bilgileri paylaştı:

“2023 yılına kadar bu alanda hedefimiz 100 bin kişiye doğrudan istihdam sağlamaktı. 60 bin kişi sıfır atık uygulamaları kapsamında çalışmaya başladı. 2023 hedefimizi güncelliyoruz, 150 bin kişiye istihdam sağlamayı hedefliyoruz. Bu kapsamda 20 milyar lira olan tasarruf hedefimizi 30 milyar liraya çıkarıyoruz. Projenin ülke çapına yayılması ile birlikte hâlihazırda yüzde 13 olan geri kazanım oranını yüzde 19’a çıkardık. 2023 yılında ise bunu yüzde 35’e çıkarmayı hedefliyoruz.”

TÜRKİYE ÇÖP İTHALATI YAPMADI

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, insanların daha temiz şehirlerde hayat sürmeleri ve çevrenin de her türlü zararlı maddelerden arındırılmasının en büyük hedefleri olduğunu ifade etti.

Bu anlamda; atık yönetiminde önemli adımlar atarak yeni çözümler getirdiklerine dikkat çeken Kurum, şunları kaydetti:

"Ülkemize giren ithal atıkların kotasını yüzde 50’ye düşürdük. Burada, geri dönüşüm tesislerimizin nitelikli hammadde ihtiyacını iç piyasadan karşılamasının önünü açtık. Bu sayede, ekonomimize milyarlarca lira katkı sağlamış olacağız. 2021 yılının hemen başında karışık plastik atık ithalatını tamamen yasakladık. Ticaret Bakanlığımız'la birlikte; plastik atık ithalatında en büyük paya sahip olan etilen polimer grubundaki plastik ambalaj atıklarının ithalatını da tamamen durdurduk. Türkiye hiçbir zaman çöp ithalatı yapmamıştır. Milletimizin sağlığını tehdit eden hiçbir maddenin, bu ülkeye girmesine asla müsaade etmedik, etmeyeceğiz."

1 TON KAĞIDIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ 17 AĞAÇ KURTARIR

* Türkiye'de yılda ortalama 762 milyon ton atık ortaya çıkıyor. Her 1 ton kâğıdın geri kazanılmasıyla en az 17 ağaç kurtarılabilir.

* Bir aile, yıllık ortalama 330 adet cam şişe ve kavanoz kullanıyor. 10 adet metal kutu kazanıldığında 100 wattlık bir ampul 35 saat yanabilir.

* 1 ton camın geri kazanılması yüzde 30 ham madde tasarrufu sağlar. 30 kilogram daha az sera salınımı gerçekleşir.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI NELER YAPIYOR?

-2020 itibariyle sıfır atık sistemini kuran binalara temel seviye sıfır atık belgesi verilmeye başlandı. Belge alan bina sayısı 35 bin 600’e ulaştı.

-Sıfır atık projesi ile kâğıt, cam, plastik, metal gibi değerlendirilebilir atıklar kaynağında ayrı toplanarak geri kazandırılıyor.

-Öncelikli olarak bilinçli bir tüketimi esas alınan seferberlik kapsamında; artan yemek ve ekmek artıkları ayrı toplanarak hayvan barınaklarına gönderilip gıda ihtiyacı karşılanıyor.

-Organik atıklar toprak iyileştirici olan kompost üretiminde kullanılıyor. Bitkisel atık yağlar ayrı olarak toplanıp geri kazanılıyor.

-Atık haline gelmiş elektrikli ve elektronik eşyalar diğer atıklarla karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilerek, geri kazanıma gönderiliyor.

-Belediyelerin sıfır atık yönetim sisteminin en önemli hedef kitlelerinden biri olarak öne çıkıyor. 2021 yılının ilk çeyreğinde 46 belediye hizmet alanı için belge başvurusunda bulundu. Bu belediyelerden 20'sine temel seviye sıfır atık belgesi verildi.

-29’u il olmak üzere 89 belediyede 1. Sınıf Atık Getirme Merkezi kuruldu.

-2020 yılında 88 belediye ile seminer ve değerlendirme toplantıları düzenlendi.

-2021 yılında 51 il belediyesi ve 431 ilçe belediyesi için seminer düzenlendi.

-Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulan 233 belediyenin sıfır atık projesinden 98’i uygun bulundu.

-Bakanlık; yerel ölçekte uygulamaların etkinliğini arttırmak için 81 il için “sıfır atık yönetim planı” hazırlandı.

-Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 11 adet sıfır atık uygulama kılavuzu hazırladı.