İkinci Dalga Beklemiyoruz

Salgının üstesinden geleceğimize duyduğumuz inancın arttığına inanıyorum. Gösterdiğiniz dayanışma için şükranlarımı arz ediyorum. Ramazan ayı ve ardından açılışları yapılan bazı sağlık yatırımlarının son hazırlık sebebiyle huzurlarınıza daha az çıktım. Ülkemiz başarıya yönetim iradesi ve milletçe mücadelesi sonucu ulaşmıştır. 1 Haziran itibariyle yeni bir sürece girdik. Bu sürece normalleşme süreci diyoruz. Planlı adımlarla ilerliyoruz. 6 Mayıs'ta yaptığımız konuşmada salgınla mücadelede 1. dönemimize girdiğimizi dile getirmişti. Bu süreçten sonra 2. döneme girdik. Dünyanın şu anki refah düzeyi 6 aylık süreçten çok kötü bir döneme düşmüştür. Salgınla mücadelede tedbirlere uymanın, sağlımız yanı sıra bu bakımdan yana büyüktür. Tedbirlere uymak, sağlığımız sürecini ele almak, aynı zaman da ülkemizin refahını artırmakla sorumlu kurumların önünü açmak anlamına geliyor. Yeni takvim başladığında öğrencilerimiz için tümüyle güvenli şartları hazırlamış olmalıyız. Yaşlılarımızın kısıtsız şekilde sokağa çıkabilecekleri şartları uyacağımız tedbirlerle bizler sağlayacağız. Şimdi tedbirlere uyarken sorumluluk alanımız öncekinden daha büyüktür. 3 ZORLUK Salgının sona erdiği inancıdır. Tedavide elde ettiğimiz başarıya güvenerek hastalığın cidiyetinin unutulmasıdır. Risk grubunda olanların tedbirleri gevşetmesidir. Normal şartlara dönmediğimizi, ancak planlı şekilde normal şartlara dönmeye çalıştığımızı unutmamalıyız. Salgına karşı koruyucu kalkanımız, bizi dokunulmaz kılacak tedbirimiz bellidir. Evden çıktığımız durumda maske takacağız, karşılaştığımız insanlarla 1,5 metre mesafeyi koruyacağız. Ellerimizi sürekli yıkayacağız. Hepimizi üzeceğimizi bildiğim bir konuyu açmak zorundayım. Bu güne kadar 4 bin 588 hastamızı kaybettik. Hiçbirimiz tedbirlerde "Daha başarılı olsaydık, vefat sayımız değişmezdi" diyemezdi. Maske ve 1,5 metre mesafe her ikisi birlikte uyulması gereken tedbirlerdir. 2'sinden biri koruyu tedbir olamaz. Maske kullanımı daha yaygınken sosyal mesafe kuralına uyulmadığını biliyoruz. Mesafe kuralına uyulması gereken durumlar Bilim Kurulu ve Bakanlık tarafından yapılmıştır. Normalleşme sürecinin hayat tarzına " kontrollü hayat" adı verildi. Maske, sosyal mesafe ve kişisel temizlikle dikkattir. Pek çok işyeri faaliyete başladı. Tedbirlere uymalıyız. Restoranlar açıldı. Mümkünse 3-4 kişi oturmamalıyız. Hatırdan çıkarmamalıyız. Normalleşme süreci eski alışkanlıklarımıza dönmek değildir. Tedbirlere uymazsak başa dönebiliriz. Kontrollü sosyal hayat dönemi için Bilim Kurulu ve bakanlığımızın rehberlerinden bahsettim. Bu rehberler farklı üretim yerlerindeki yerlerden iş yerine kadar salgına uyması gereken kurallardır. AVM örneğini vermek istiyorum. AVM girişlerinde kalabalık oluşması engellemeli. Bilim Kurulumuz, AVM girişlerinde ateş ölçümü yapılmasını, ateşi yüksek kişinin AVM'ye alınmaması gerekmektedir. AVM ve iş yerlerinin çalışan kişi sayısı belirlenmiştir. İş yeri ve AVM'lerin bu tedbirleri alması gerekmektedir. Asansörlerin 3'te 1 doluluk oranına izin verilmelidir. Sizden ricam AVM'ye gittiğinizde 3 saatten fazla kalmayınız. Pazar yerleri de hastalık bulaşması açısından riskli alanlardır. Kurallar getirilmiştir. Bütün bu uyarıların ardından önemli bir müjdem var. Hastanelerimiz artık olağan işleyişine geçmeye başlıyor. Evimizin dışındaki hayatımızın kontrollü sosyal hayattır, uyulması gereken tedbirler zor değildir. Bu savaşı kazanacağımız tamdır. Kara görünmüştür ama deniz durmuş değildir. YENİ VAKA SAYISI Bugün toplam test sayısı 52. 305, vaka sayısı 867, bugünkü vefat sayısı 24, iyileşen vaka sayısı 931.

RUSYA İLE AŞI VE İLAÇ ÇALIŞMASI Aşı konusunda bir çağrıya biz TUSEP olarak da çıkmıştır. Türkiye'de toplam 22 üniversite ve merkezin çalışması var. Hayvan deneyi çalışmasına gelen 4 merkezimiz var. Mevkidaşımla görüştüğümde, aşı çalışmalarının özellikle hayvan çalışmalarının sonuna doğru geldiğini, insan çalışması ve klinik çalışması önemli. Bunu başka bir ülkede de yapmak gerekiyor. Bu anlamda hem onların geliştirdiği çalışmaların hem bizim geliştirdiğimiz çalışmaların birlikte yapılmasını kararlaştırdık. Yarın 2. görüşme yapılacak. Bundan sonra daha yoğun görüşme yapılacak. İlaç çalışmasıyla ilgili Rusya'da sentez çalışmasına gelindiği, hastalarda kullanılmasının hastalarda 1 hafta önce kullanılmaya başladığını söylediler. Biz daha sürecin başında Çin'den getirdiğimiz ilaçlarla başlamıştık. Çalışmalarımızı onlar aktardık ve görüşmelerimiz devam edecek. 65 YAŞ ÜSTÜ VE GENÇLERİN SOKAĞA ÇIKMA KISITLAMASI Sokağa çıkma kısıtlaması daha çok en son 15 ilkimizde gerçekleşmişti. İllerdeki geçişlerin kısıtlandığı bir durumdu. Önümüzdeki dönemde hafta sonu ile ilgili genel bir düşünce yok. İl bazında, vakaların yayılımında değişiklik olursa her zaman karar almak mümkün olabilir. Bilim Kurulu'nda böyle bir öneresi oldu. Gerektiğinde iller bazında gündeme her zaman gelebilir. 65 yaş üstü ve gençlerimizle ilgili, en çok fedakarlık gösteren onlar oldu. Halen sokağa çıkmada kısıtlı olan büyüklerimizin haftada 1 gün, gençlerimizin de haftada 2 gün sokağa çıkma izni bulunuyor. Düzenleme ile ilgili önümüzdeki hafta gündeme gelmiş olur. Bir düzenleme yapılması gündeme gelmiş oldu. Önümüzdeki hafta netleşmiş olur. Büyüklerimizin ve gençlerimizin fedakarlığına son vermek, 53 milyon kişinin tedbirlere uymasıyla doğru orantılıdır. Acil olan vakalarımız hiçbir zaman bırakılmadı. Zorunlu olmadıkça sağlık ocaklarına hastanelere müracaat edilmemesi gerektiğini belirtiyoruz. Randevu sistemiyle polikiniklerin gerçekleşmesini zorunlu kıldık. Ben özellikle acil oranımız %30'lardaydı. Bu oran bu süreçte bu kadar olmadığını gösterdi. Yani gerekli olduğu zaman sağlık kuruluşlarına müracaat edelim. Gerekli olmayan bir durum söz konusu ise sağlık kuruluşlarına gitmeyelim. Çünkü müdahale edilmesi gereken hastaya daha iyi zaman ayırıp, buluşmayı en aza indirgeyen sistemle götürmek istiyoruz. Hastanelerde hangi kurallara dikkat edilmesi gerekiyor yayınlandı. Vatandaşlarımız da bu tedbirlere uyarsa daha başarılı bir süreç olur. TOPLU TAŞIMA Bilim Kurulumuz bir rehber yayınladı. Hangi kurallara uyulması gerektiğini çok net ifade etmiş oldu. Şehirler arası otobüslerde yüzde 50 kuralı kalkmadı aslında. Düştü. 2 koltuk yan yana ise 1'i boş kalacak. Yani şehirler arası yolculuklarda 2 koltuktan biri boş kalacak. İşaretlemek kaydıyla izin verilmiş oldu. Bizim duraklar dahil olmak üzere otobüs veya minibüslere var olan kurallar dışında, sayılar dışında vatandaşımızın zorlamaması gerekiyor. Mesafe kuralını ihlal etmemesi gerekiyor. Birbirimizi de uyarmamız gerekiyor. İLAÇ TEDAVİSİ Önemli bir soru ve önemli bir sorun aslında. Biz bu ilacı 20 yıla yakın iyi biliyoruz. Yan etkilerini biliyoruz. Bu yayını uluslararası bilim insanlarının oluşturduğu bir yayın değildi. Bu yayın ABD'de bir şirketten toplanan bilgilerle yayınlandı. Bu bilgileri yayın haline getirende meşhur bildiğimiz üniversitenin de kalp nakli yapan hekimleri tarafından gerçekleştirildi. Biz ise Türkiye olarak dünyadan farklı olarak erken ve farklı kullandık. ABD Çin, Avrupa olmak üzere onlar yoğun bakımda olan hastalar üzerinde kullandılar. Biz ise daha erken safhada kullanmaya başladık. Bunun da faydasını gördük. Her geçen gün vaka sayısının azalması ağırlıklı tedavi yaklaşımlardan bu ilaca bağlıydı. Bu ilaçlar bu faydalardan bir tanesiydi. 2 DÖNEM ARASINDAKİ FARK Mart ayında bizim vakaların yüzde 23'e yakını yatırdığımız hastalardı. Şimdi ise yatırdığımız vaka ile hasta oranı 2,31. Yani o zaman hastane yükü daha yoğundu. Şimdi yüzde 2'lere kadar düşmüş oldu. Erken tespit etmemiz, erken tedaviye başlamamız, erken ilaçları kullanmış olmamız, yüksek akımlı oksijen, pıhtılaşma gibi sorunların geç dönemde olduğunu biliyoruz. O bakımdan daha başarılı olduk. Yoğun bakımlardaki ve entübe hastalarımız her geçen gün azalmaya devam ediyor. Bizim şu dönemde tedbirlere uymamız çok önemli. Doluluk oranlarımız son derece aşağıya düştü. Bundan sonraki süreçte, 2. dönemde maske, 1,5 metre mesafe ve el hijyenine önem vererek bu süreci tamamlamalıyız. Olmazsa başa dönebiliriz. Bu yeni dönemi bir yaşam şekli haline getirmemiz gerekiyor.