''Kadın esnafların oranı son 5 yılda %5'ten 30'a çıktı''

“Hep bir hayalim vardı bir işletmem olsun hem kadınlara bir katkım olsun hem de kendi ekonomik düzenimi kurabileyim”

Terzilik mesleğinin günümüzde terk edilmeye yüz tutmuş meslekler arasında yer almaktadır. Terzili mesleğinin eğitime, üretime ve istihdama yönelik bir meslek olduğu da bilinmektedir. Saniye Atmaca bu mesleğe sanış başladığını kısaca anlattı Saniye Atmaca: “Mesleğime ilk başladığım günden başlamak istiyorum konuya, 2006 yılında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ile Valilik tarafından sürdürülen İş Edindirme Projesi kapsamında ödenecek olan 15bin TL’lik iş edindirme kredisi sunulmuştu ve 2 yıl sonra geri ödemesi başlayacaktı. O dönemlerde terzilik yapıyordum evimin bir köşesinde eşe, dostta ve çevreye dikiş dikerek evimin geçimini sağlamaya çalışıyordum. Hep bir hayalim vardı bir işletmem olsun hem kadınlara bir katkım olsun hem de kendi ekonomik düzenimi kurabileyim diye. O dönemde kredi açıklandığı zaman bana bir umut oldu ve başvurumu yaptım. Vali yardımcısı Suat Seyitoğlu vardı o dönemde. Mülakata çağrıldım nasıl bir mülakattan geçeceğimi bilmiyordum Suat Bey’in makamında ağırlandım. Suat Bey bana şu soruyu sordu: Ne yapmayı düşünüyorsun ne yapabilirsin? Dikim konusunda başarılı olduğumu düşündüğümü, bir butik açmak istediğimi ve kadın kıyafetleri üretmek istediğimi söyledim. Suat Bey bana benim eşim falan markadan giyiniyor sen bu kalitede bir kıyafet üretebilir misin, diye sordu. Terziyim sonuçta kıyafetlerimi kendim dikiyorum, üstümdeki kıyafetlerimi gösterdim. Üstümde bir kaban, bluz ve eteğim vardı. Sayın Valim kıyafetlerimi kendim diktim başarılı olmuş mu sizce, diye sordum. Suat Bey bana “sen bu işi başaracaksın” dedi. Kredim onaylandı iş yerimi açtım 2 yıl sonra ödemeye başladım. Bu süre zarfında gitgide tanınan bir terzi haline geldim. Zamanla yönetim kuruluna da alındım. 2018 yılındaki seçimlerde mevcut başkanımız artık göreve devam edemeyeceğini ve işletmesini yaşlanıp yorulduğu için bırakacağını söyledi ve oda başkanı olarak benim aday olmamı istedi. Aslında aklımdan geçen bir şey değildi. Esnaflar, birlik başkanımız ve odadaki arkadaşlarımızın ısrarıyla 2018 yılındaki seçimlerde tek aday olarak Diyarbakır Terziler Odası başkanı olarak göreve seçildim.”

“Eğitim olmazsa istihdam olmaz, istihdam olmazsa üretim olmaz ve üretim olmazsa maalesef ki devamlı tüketen toplumu bitiren bir parazitten farkımız olmaz”

Bu süreç içerisinde birçok kadın personel yetiştirdiğini söyleyen Atmaca aynı zamanda terzilik mesleği alanında eğitim verdiğini de belirtti. Kadınların sorununu en derinden yaşayan bir kadın olarak hem kadının ekonomik gücünü eline alması hem de ayakları üzerinde dimdik kimseye muhtaç olmadan yaşayabilmesi, aynı zamanda da bilinçli bireyler yetiştirebilmesi için kadınlara bu konuda kadınlara destek olmak istiyorum dedi. Eğitimin bu nokta da önemli bir konu olduğunu ve bununla alakalı üretim ile istihdamın da insan hayatında birçok etkisi olacağını söyledi. Atmaca: “İnsan doğru eğitildiği zaman yüce bir varlığa beden olan bir organizmayken eğitilmediğinde ise maalesef dünyanın en tehlikeli parazitine dönüşebilecek zıtlıkta. Toplumu gelişmiş coğrafyalara baktığımız zaman eğitimin de gelişmiş olduğunun kanaatine varıyoruz. Aynı zamanda işsizliğin yoğun olduğu bir topluma baktığımız zaman sorunun aslında meslek sahibi olamamaktan kaynaklandığının farkına varıyoruz. Çünkü eğitim olmazsa istihdam olmaz, istihdam olmazsa üretim olmaz ve üretim olmazsa maalesef ki devamlı tüketen toplumu bitiren bir parazitten farkımız olmaz.  Umuyorum Sadece tüketen değil tükettiklerini de üreten bir toplum olma şuuru içerisinde ilerleriz. Ve birçok hayata katkımız olur.”

“Diyarbakır’da tek kadın esnaf başkanıyım”

Diyarbakır ilinin genel olarak terör mağduru olduğu için akıllarda çok yanlış algıların olduğunu ama özellikle bir kadının yaşayabileceği en rahat şehir de olduğunu söyledi. Eski dönemlerde ki herkesin yaşamış olduğu sıkıntıları olan Diyarbakır şu an ki dönemde ciddi anlamda büyük bir gelişme olduğunun da altını çizdi. Atmaca: “10 yaşlarımda iken bir yerde edinmiş olduğum bir bilgiye göre Diyarbakır dünyanın en kirli 3. Şehri olarak seçilmiş, şu an ise Diyarbakır Türkiye genelinde en temiz ve düzenli şehirlerarasındadır. Özellikle kadına büyük bir değer var bizim şehrimizde mesela toplu taşıma araçlarında bir erkeğin oturduğu yerde kadının ayakta durması mümkün değil. Kadına her zaman bir saygı vardır ve her zaman ön plandadır. Aile içerisinde çevrede de kadına büyük bir değer var. Diyarbakır’da tek kadın esnaf başkanıyım 42 oda var, yönetim dahi sekreterler bile birkaç kişi haricinde hepsi erkek, her gittiğimiz yerde Saniye Hanım kadın başkanımızdır, ön sıralar Saniye Hanım’a Saniye Hanım bizim çiçeğimizdir, önemlidir ve değerlidir şeklinde iltifatlarla verilen değeri hissetmek çok güzel ve gurur verici.”

“Hedefim, bir üretim faaliyetinde bulunup kadın istihdamını arttırmak”

Esnaf kadınlara değinen Atmaca, kadınların işlerini iyi ve bilinçli bir şekilde yaptığında toplumsal olarak diğer esnaflar tarafından takdir edilip tercih ediliyor, dedi. Emek sarf edip İşini düzenli yapan ve istediği üst seviyeye ulaşmış kadın sayısının da çok fazla olduğunu bildirdi. Kadın istihdamın üretim konusunda Diyarbakır ilinde ön planda olmasının ve bunun sebebinin birçok tekstil merkezleri açılması ile yorumladı. Bu merkezlerin özellikle giyim üzerine olmasıyla birlikte kadın istihdamın bu şekilde başladığımı söyledi. Atmaca: benim hedefim de buydu aslında bir üretim faaliyetinde bulunup kadın istihdamını arttırmak. Şu an küçük çaplı bir işletmem var ortalama 7 kişi çalışıyoruz ama bunu biraz daha genişletip daha kapsamlı şekilde özellikle kadın istihdamına yönelik çalışmalar yapmayı tercih ediyorum.”

“Yapılan tüm teşviklerle insan hayatında katkımız olur”

Mağdur olan kadın sayısının da fazla olduğunu ifade eden Atmaca sıkıntı yaşayan birçok personelimiz oldu, dedi. Bununla ilgili gerekli eğitim verilerek üretime başlanarak bir kadının kendi ayaklarının üzerinde durması çok önemli bir durum olduğunu söyledi. Kadınların aldıkları eğitim ile mesleklerine başlaması daha sonra bu eğitim bilincine vararak kendini birey olarak ispatlamış kadın sayısı da fazla olunca bu durumun umut vaat edeceğini belirtti. Şunları da ekledi: “Bu durumun devamlı olması kanaatindeyim. Umarım yapılan tüm teşviklerle insan hayatında katkımız olur.”

“Diyarbakır da son 5 yıl içerisinde kadın esnaf sayısının %50 artmış”

Diyarbakır da son 5 yıl içerisinde kadın esnaf sayısının %50 artmış bildiren Atmaca eski veriler ile kıyaslanınca bu oran %30larda, bundan 5 yıl önce kadın esnaf sayısının oranı %5 iken şuan %30larda, bir artış söz konusu diyerek kadınlara artan teşviklerin bu artış da payı olduğunu söyledi. Bu oranların daha da artmasını ve kadınların kolayca bu teşviklere ulaşmasını istediğini söyleyerek bu teşviklerle daha rahat bir şekilde kendi işlerini kurmayı düşünmeleri için bir fırsat olacağını söyledi. Sözlerine şunları da ekledi: “Kadın istihdamı, kadın eğitimi, kadın esnaf ve sanatkâr sayılarının artması gerekiyor bunun için neler yapılmalı? Öncelikle eğitimcinin eğitilmesi gerekiyor, eğitimin ne kadar eksik kaldığının farkındayım. Şu an mesleki eğitimlerdeki ve halk eğitimdeki eğitimciler bazen bizim yeni yetişmiş çıraklarımız kadar bilgiye ve donanıma sahip olamayabiliyorlar. Eğitimi eksik kalmış eğitim veremeyen eğitimcinin ne kadar katkısı olabilir ki. En başta eğitimle başlanılması gerektiğini düşünüyorum.”

“Konfeksiyoncular satıştan sorumludur, üretim faaliyetlerini terzi yapar”

Terziler odası ile ilgili bir sorunları olduğunu ve seslerini duyurmak isteyen Diyarbakır Terziler Odası Başkanı Saniye Atmaca, terziler ile alakalı hem üretme faaliyetine yönelik zanaatkarlar olup hem de üretim yapan bir meslek kolu olduğunu söyledi. Konfeksiyoncular odasının ise sadece satış potansiyeline sahip onlarda üretme potansiyeli yoktur diyerek terziler odasının ve konfeksiyoncular odasındaki farkı anlattı. Atmaca: Yapılan eğitimlerde terziler odasından bilirkişi getirilir ve mesleki eğitimde alınan belgeler terziler odasına gönderilir, imza yetkisi de terziler odasındadır. Bu kişiler eğitimlerini aldıktan sonra işletme açıp direk konfeksiyoncular odasına kayıt yaptırır. Çünkü nace kodları konfeksiyoncular odasına uyumludur bu durumda bir sıkıntımız oluşmakta işletmesini biraz daha genişletip büyüttüğünde bireysel değil de seri çalışmaya başlayanlar konfeksiyoncular odasına geçiş yapıyor. Aslında konfeksiyoncular satıştan sorumludur, üretim faaliyetlerini terzi yapar.”

“Konfeksiyoncu ürünü üreteceği zaman bir terziden destek alması gerekir kendi başına o işi yapamaz sadece satış yapabilir”

Bu sorunu bakanlıkla görüştüğünü söyleyen Atmaca, nace kodlarını düzenleyen mühendise yönlendirdiklerini ama terziler ölçü tekniği ile çalıştıkları için perdeciler de terziliğe bağlıdırlar ölçü tekniği ile çalıştıkları için şeklinde cevap alıp bir sonuca ulaşamadığını ve bu konunun çözüme ulaştırılmasını istedi. Atmaca: “Konfeksiyoncu kendi ürününü de üretebilme yetkisi olduğu için imalatı yapan kişiler konfeksiyoncuya geçer. Lakin bir eksik var konfeksiyoncu ürünü üreteceği zaman bir terziden destek alması gerekir kendi başına o işi yapamaz sadece satış yapabilir. Yanında terzi olmazsa ürünün kalıbını çıkaramaz, ürününü üretemez ve imalatını yapamaz kendisi sadece satış yapabilir. Bu göz ardı ediliyor bu durumda terzi sayımız azaldı eskisi gibi değil.”

“Dümdüz bir kumaşı sanata çeviren esnaflar bunlar”

Durumun bu şekilde gelişmesiyle hazır giyim sektörünün çok ilerlediğini ve terzilerin ise o hazır kıyafetleri tamirini yapma konumuna geldiğini bildirdi. Terzilik mesleği ile alakalı son sözlerinde şunları söyledi: “O kadar büyük o kadar önemli bir meslek ki dümdüz bir kumaşı sanata çeviren esnaflar bunlar. Ama hazır kıyafetin tamirini yapacak duruma geldiler. Azalma sayımız ise kendini geliştiren biraz daha güncelleyen esnaflar ve yenilik kazanan esnaflar ilerlediği zaman terziler odasında değil de konfeksiyoncular odasına geçiş yapmaya başladı. Terzi sayısı azaldı böylelikle odadaki terzi sayısı da azaldı. Bizim için ciddi bir sorun ve nasıl iyileştirilebilir? Nace kodları mı değiştirilir, nace kodları aynı kalıp bizim odamıza mı tamamlanır ya da odalar mı birleştirilir, bilmiyorum ama sadece buna bir çözüm getirilmesi gerektiğini düşünüyorum.