Merkez Bankası rekora koşuyor

Merkez Bankası'nın döviz rezervleri her geçen hafta artış kaydediyor. İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Sefer Şener, CNN Türk ekranlarında artışın reeskont kredilerden kaynaklandığını ve bunun devam edeceğini, 2013 yılındaki rekorların da görülebileceğini belirtti.

MERKEZ'İN REZERVLERİ NEDEN ÖNEMLİ?

Tüm dünyada merkez bankası rezervlerinin en temel olarak önemli kılan konuşulmasını sağlayan 3 tane kısım var. Rezervlerin çok ya da az olması merkez bankanızın ekonomik şoklara karşı ne kadar dayanıklı olduğunu gösteriyor. Ekonominin sigortasıdır merkez bankası. Ödeyeceğiniz iç ya da dış borçlara karşı güven oluşturuyor. Merkez bankanız dışarıya karşı çok büyük güvence. Yatırım yapacak şirketlere, devletlere karşı önemli bir güvencedir. Merkez bankası para politikasını belirlediği için güvenilirliği fazladır. Merkez bankasının tartışılmasının nedeni sigorta niteliği taşıması.

TÜM DÜNYADA REZERV HESABI AYNI

Çok tartışılıyor son dönemde. Net rezervi söylemiyorsunuz, brütleri söylemiyorsunuz. Swaplar dahil mi hariç mi? Tüm dünya rezervler hesaplanırken aynı metotlar kullanılıyor. Merkez bankaları IMF'in metoduna göre hesaplıyor. Hazine ve merkez bankası verileri kullanarak hesaplıyor. Bu veriler bütün ülkelerde merkez bankalarının web sitelerinde açık olarak gösteriliyor. Merkez bankası bu verileri paylaşmasa kimse ne kadar olduğunu bilmeyecek. Uluslararası standartlar çerçevesinde hesaplanıyor. Merkez bankası rezervleri sitesinde şeffaf olarak ilan ediyor. Bu kadar şeffaf, uluslararası düzeyde hesaplanıyor.

2013 YILINDAKİ REKOR SEVİYELER GÖRÜLEBİLİR

Son dönemde tartışılan noktalardan biri de rezervlerin azaldığına dönüktü. 2021 Ocak ayında rezervlerimiz 85 milyar dolardı. 8 aylık sürede bu rezervler 32 milyar dolar artırılarak 118 milyar dolar seviyelerine geldi. Son 8 ayda brüt rezervlerimiz 32 milyar dolar arttı. 40 milyar doları altın geri kalanı dövizden oluşuyor. Son dönemde rezerv nasıl arttı? Bunun iki sebebi var. 15 milyar dolara yükseltilen swap anlaşması oldu Katar ile. Çin'le 6 milyar dolara yükselen swap, Güney Kore merkez bankasıyla 2 milyar dolarlık swap anlaşması yapıldı. Merkez bankası reeskont kredilerini artırdı. Yani ihracat yapan şirketlerin döviz bazlı kredilerini artırarak her ay yaklaşık olarak rezervlerine 2-2.5 milyar dolar ilave ediliyor. 4 aylık dönemde 2 milyar doların altına düşmeyecek bu rakamlar. Sene sonuna kadar merkez bankası rezervlerinde 11 milyar dolara yakın bir artış daha göreceğiz. Bu da 130 milyar dolar seviyelerinin yakalanması demek ki 2013'teki tarihi zirve diyoruz ya 134 milyar dolarlık rezerv vardı diyoruz. Tarihi zirve diyoruz. Bu yıl bu rakamlar bu şekilde gerçekleşecek.

Özellikle küçük ve büyük boyutlu şirketlerin reeskont kredilerini artırıyor. 350-400 milyon dolarlık seviyelerin de üzerine çıkılacak. Anadolu'daki küçük işletmelere de yaygınlaştırılması amaçlanıyor.

REEL SEKTÖR VE İSTİHDAM ARTIYOR

Bu rezerv ne işe yarıyor diyoruz ya Merkez'in biriktirdiği rezerv ihracatın önünü açıyor. Üreticilerin önü açıldığı için reel sektöre de yansımış oluyor. Reel sektörün gelişimi, istihdam için kullanılıyor. Bu artışın ana sebebi reeskont kredileridir. Yani bu diğer rezervler gibi değil. İhracat yapılıp gerçekleştikten sonra merkez bankasının kasasına reel döviz olarak giriyor. Bu reel sektörü de geliştirmiş oluyor.