SGK, sahte sigortalılar için harekete geçti

Sosyal Güvenki Kurumu (SGK), sahte sigortalılık, hileli emeklilik ve prim usulsüzlüklerini tespit etmek için harekete geçti.

Geriye dönük işlemleri inceleyen SGK, 2023 yılında yaklaşık 89 bine yakın usulsüzlük tespit etti.

Geçtiğimiz sene ise bu rakam 100 bine yaklaştı. SGK, usulsüzlüklere ilişkin cezai işlem uyguluyor.

Şüpheli işlemler tespit ediliyor

Sabah'ın haberine göre, usulsüzlüklere yönelik işlemlerin yan sıra SGK, şüpheli işlemlere ilişkin de emeklilere tebligat göndererek ifadeye çağırıyor.

Şüpheli işleme muhatap vatandaşların üç iş günü içinde SGK'ya gidip ifade vermesi gerekiyor.

Ödeme tahsil ediliyor

Usulsüzlük tespitinde hata eğer SGK'dan kaynaklanıyorsa geriye doğru faizsiz 5 yıl, vatandaştan kaynaklanıyorsa geriye doğru faiziyle birlikte 10 yıl yapılmış ödemeler tahsil ediliyor.

SGK, cezai işlemler için de savcılıklara suç duyurusunda bulunuyor.

Sahte sigortalılık nedir?

Sigortalı bildirildiği iş yerinde gerçekte çalışmayan bir kişi sahte sigortalı sayılıyor. Kişi, başka bir işle meşgul olsa veya başka bir iş yerinde ya da başka bir işte çalışıyor olsa dahi, fiilen çalışmadığı iş yerinden yapılan sigortalı bildirimi sahte sigortalılık kapsamına giriyor.

Bu durum, yalnızca kayıt ve belge üstünde sigortalı gösterilme işlemi olarak açıklanıyor. Eş, dost ve akrabalar üzerinde yaygın gerçekleştirilen sahte sigortalılıkta son dönemde emeklilik hakkına sahip olma ve geçici iş göremezlik ödeneği almak isteyen hamile kadınların sigortalı gösterilmesinde artış gözlemleniyor.

Emeklilikleri iptal mi oluyor?

İş yerinde fiilen çalışmamasına rağmen adlarına sigortalı bildirimi yapılması ve bu sahte sigortalılıktan dolayı emekli olmaları durumunda, emekli aylığı ve emeklilik iptalleri yaşanıyor.

SGK, denetimlerinde özellikle "naylon şirketler" üzerinden yapılan prim ödemelerine odaklanıyor. Bu yöntemde, fiili bir çalışma olmadan, kişinin sadece emeklilik hakkı kazanabilmesi için sahte sigorta bildirimi yapılıyor.

Emeklilik iptal bildirimi alan kişi ne yapmalı?

Emeklilik iptalleri dosya üzerinden yapılan incelemeler, alınan ifadeler ve denetimler sonucunda tespit edilen usulsüzlükler üzerine başlatılıyor. Emeklilik iptal kararı SGK tarafından yazılı olarak kişiye bildiriliyor.

Kişinin emeklilik iptal bildirimi alması durumunda, SGK ile iletişime geçilerek durumun ayrıntılı bir şekilde öğrenilmesi gerekiyor. Eğer SGK'nın yapmış olduğu işlemde bir hata olduğunu düşünüyorlarsa, gerekli itiraz işlemleri başlatılıyor. Yapılan itiraz, SGK tarafından inceleniyor ve sonuç kişilere iletiliyor.

7 gün itiraz etme hakkı

Aylığı iptal edilen sigortalıya, çıkarılan yersiz ödeme tutarının ödenmesi için tebliğ yapılması durumunda, bu tebliğe karşı 7 gün içinde itiraz etme hakkı bulunuyor.

Ancak, itiraz hakkının kullanılabilmesi için işlemin hatalı olduğunun ispat edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, yersiz ödeme tutarının tahsil işlemleri başlatılabiliyor.

Usulsüz emeklilik işlemlerinde uygulanan cezalar

Yapılan incelemeler sonucunda yersiz ödeme tespit edilmesi durumunda, bu ödemelerin tahsiline ilişkin belirli kurallar uygulanıyor. Eğer yersiz ödemenin sebebi SGK'nın hatalı işlemi (örneğin, aylığa hak kazanma koşullarının hatalı tespiti) ise tespit tarihinden itibaren geriye doğru 5 yıl içindeki ödemeler tahsil ediliyor.

Ayrıca, tespit tarihinden geriye doğru 24 ay içinde yapılan ödemeler için faiz uygulanmıyor. Öte yandan yersiz ödemenin sigortalının kusurundan (örneğin sahte hizmet veya yanıltıcı/sahte belge kullanımı) kaynaklanması durumunda, tespit tarihinden geriye doğru 10 yıl içindeki ödemeler tahsil edilip, bu ödemelere faiz uygulanıyor.

Usulsüzlük tespiti halinde, emeklilik iptal ediliyor ve kişilere ödenen maaşların yasal faizi ile SGK'ya geri ödemesi isteniyor.

Sigortalı bildiren iş yeri sahipleri ve sigortalı bildirilen kişiler hakkında cumhuriyet savcılıklarına resmî belgede sahtecilik ve SGK'yı zarar uğratma suçları çerçevesinde suç duyurusunda bulunuluyor.

Süre sınırı var mı?

Sahte sigortalılık incelemelerinde geriye doğru yapılacak incelemeler için herhangi bir süre sınırı bulunmuyor. Bu tür usulsüzlük tespitleri, süre kısıtlaması olmaksızın geçmiş dönemi kapsayabiliyor.