Doğal Kahvaltının Bir Numaralı Adresi: Tescilli Van Kahvaltısı

KÜLTÜREL BİR ÖGE OLAN VAN KAHVALTISI

ESNAFHABERTV.COM: Fariz Bey, öncelikle bize kendinizden bahseder misiniz?

FARİZ GÜL: Öncelikle hoş geldiniz, Fariz Gül 1977 yılında Van merkezde doğdum. Doğma büyüme buralıyız. 10-15 yıllık bir memuriyet hayatım oldu, bankacılık, ondan sonra işletmenin başına geldik. Yusuf Bey ile burayı beraber işletiyoruz, 10-12 senedir de buradayız. Kahvaltı sektöründe devam ediyoruz.

ESNAFHABERTV.COM: İşinizin kapsamından bahseder misiniz?

FARİZ GÜL: Burada yaptığımız iş, restoran veya kafeden ziyade biraz daha kültürel bir platform üzerinde iş yapıyoruz. Malumunuz Van kahvaltısı tescilli, bir dünya markası Guinness rekorlar kitabına girmiş bir kültür. Aynı zamanda bir şehri temsil eden bir öğün, bir marka, bizde bu markanın kuruluşundan bugüne kadar o serüven ile gelen bir işletmeyiz. Aşağı yukarı 1970’li yıllardan bugüne sektörün içindeyiz, kurucularındanız ve hala devam ediyoruz.

ÜRÜNLERİN HER BİRİ TİCARET SANAYİ ODASI, TARIM BAKANLIĞI TARAFINDAN TESCİLLENMİŞ

ESNAFHABERTV.COM: Kahvaltınızın içeriğinden bahsedelim birazda, kahvaltınızda neler var, yöresel olarak neler kullanıyorsunuz?

FARİZ GÜL: Van kahvaltısının bilinilir olmasının ana sebebi, yöreye has ürünlerden oluşmasıdır. Nihayetinde dünyanın her yerinde kahvaltı vardır herkesin kendi kültürüne göre kahvaltı sektörünün içindedir. Ama bizim Van ile özdeşleşen belli başlı ürünlerimiz var. Bunlar aynı zamanda kahvaltı öğesi olarak da tescillenmiştir. Örneğin otlu peynir Vana hastır, burada üretilir. Yörenin bağlarında, ovalarında elde edilen otlardan yapılmış bir peynirdir. Çok farklı özelliklere sahiptir. Seri üretim bir ürün olmadığı için her küp, her üretilen ürün farklı bir tada sahiptir. Bunun yanında kavut var mesela yine yöremize has, öğütülmüş süt buğdayıdır. Süt buğdayını kuruturuz, el değirmeninde öğütüyoruz, daha sonra tereyağında kavuruyoruz farklı bir lezzettir, yine bu yöreye hastır. Murtuğa vardır mesela, bu yine tescilli bir üründür aynı şekilde, tereyağı, un, yumurtadan elde edilir. Güzel bir kıvamı, helvamsı bir tadı vardır. Balla reçelle tüketildiğinde ayrı bir güzellik verir. Bunun yanında kaymağımız, yine bu yörenin Çatak ilçesinde olsun, doğunun bu endemik bitkilerinden elde edilen ballarımız var, kara kovan ballarımız, tescilli ürünümüz. Bunun yanında cacığımız var, çökelek denilir aslında da bizde cacık diye geçiyor. İçine maydanoz, dereotu yerine göre yeşil soğan konulur, çok farklı bir lezzet katar kahvaltıya. Yörenin kavurması vardır, kavurmalı yumurta olarak yaparız, kahvaltının vazgeçilmezidir. Bunlar bizim ana öğelerimiz tabi bunun yanında tereyağımız yine aynı şekilde yöreye has, saf, temiz ve katkısız bir üründür. Bunun yanında tabi yeşil zeytin, siyah zeytin, beyaz peynir, kaşar gibi ürünlerle de sofra zenginleştirilebiliyor. Ama bahsetmiş olduğum ürünler yörenin has kahvaltı ürünleri. Ürünlerin her biri Ticaret Sanayi Odası, Tarım bakanlığı tarafından tescillenmiş, Van yöresi ürünleri olarak da kataloglarda yer almaktadır.

BİZ BİR KÜLTÜRÜ, BİR MİRASI GEÇMİŞTEN ALIP GELECEĞE TAŞIMAK İÇİN YOL ALIYORUZ

ESNAFHABERTV.COM: Siz aslında burada kültürel bir yapıyla devam ettiriyorsunuz?

FARİZ GÜL: Kesinlikle öyle, çünkü kahvaltı bizim için sadece bir öğün değildir. Biz bir öğün olarak bakmıyoruz bu işe. Bir kültürü, bir mirası geçmişten alıp geleceğe taşımak için yol alıyoruz. Bizim için kültürel bir öğedir Van kahvaltısı.

SLOGANIMIZ ŞU: “HER ŞEYİN EN DOĞALI”

ESNAFHABERTV.COM: Esnaf olarak Van’da olmak, bu işi yürütmek, bir kültüre sahip çıkmak nasıl ilerliyor?

FARİZ GÜL: Aslında son zamanlarda zorlukları biraz daha fazlalaştı çünkü kafe kültüründen gelen kahvaltılarla, bizim yöresel dediğimiz kahvaltılar yarışır hale geldi. Yöresel ürünlerin maalesef yeni jenerasyonda karşılığı olmuyor. Böyle bir sıkıntısı var ama bizim sloganımız şu: “her şeyin en doğalı” Biz çok çeşit üzerine gitmiyoruz. Bizim kültürümüz az çeşit ama doğal çeşit, orijinal olan çeşit. Örnek veriyorum bugün bir fabrikasyon tereyağıyla, köyde üretilmiş bir tereyağını aynı kefeye koyamazsınız, hem sağlık açısından hem görsellik açısından. Biz bunu yeni jenerasyona adapte etmeye çalışıyoruz ama yine de buna rağmen iyi yani halen ayaktayız. Bu işin temsilcileri olarak inanıyorum ki uzun yıllarda bu şekilde götüreceğiz.

ESNAFHABERTV.COM: Kadın çalışanlara istihdam sağlıyor musunuz? Mesela geleneksel ürünleriniz var, bunlarda kadınların rolü ne, katkıları nasıl veya onlara ne kadar yer veriyorsunuz?

FARİZ GÜL: Bu işin iki aşaması var aslında, birincisi burada sunumda olan kısım, bir de üretimden buraya gelen kısım. Üretim kısmının tamamında kadın istihdamı çok üst seviyede olduğunu söyleyebilirim. Çünkü bu üretimler şehirde olmuyor, daha çok kırsal kesimlerde ve köylerde olur. Dolayısıyla kadının eli her zaman ön planda, kadınlar bu işin öncüsü. Tabi sonraki süreçte misafirlerimize sunduğumuz zamanda çalışan kısımda zaten kadın çalışan arkadaşlarımızı görmüşsünüzdür. İşletmemizde yarı yarıya oranla kadın çalışanımız var.

ESNAFHABERTV.COM: Burada çok fazla İran vatandaşı var, sizin de bünyenizde istihdam sağladıklarınız. Sosyal güvenlik ve politikalarda onlar buraya geliyor göç ediyor, sığınmacı olarak geliyorlar, onlara da çalışan olarak yer veriyor musunuz?

FARİZ GÜL: Burada İran’dan çok Suriyeli daha fazla. İranlılar burada sığınmacı konumunda değil de onlar daha çok gezi amaçlı geliyor ama Suriyeli maalesef çok fazla burada, e tabi yasal izinleri olanları çalıştırabiliyoruz. Yasal izni olmadığı zaman işletme olarak onu alma şansımız yok çünkü cezai müeyyideler uygulanıyor. Şu anda var mı derseniz, yok. Bundan önceki süreçte çalışan, özellikle Afganistan’dan gelen birkaç arkadaşımız çalıştı. Onlarda buradan Avrupa’ya gittiler.

KÜLTÜRLER KAYBOLURSA BAĞLAR KOPAR

ESNAFHABERTV.COM: Burada hem esnaf olarak hem de yaptığınız iş olarak değerlendirdiğinizde, bunu yaşatırken bunun Türkiye’nin birlik ve bütünlüğü konusunda nasıl bir etkisi olduğunu düşünüyorsunuz?

FARİZ GÜL: Ülkemiz renkli, çeşitli güzellikleri olan bir yer. Doğusuyla, batısıyla, güneyiyle, kuzeyiyle, biz bu toprakların insanlarıyız. Ankara’da da bu işi uzun yıllar yaptık. Deprem öncesi, deprem sonrası süreçte, dolayısıyla bir Karadeniz kültürünü burada yaşatabilirsiniz. Bir doğu kültürünü batıda yaşatabilirsiniz. Burada insanımız buna farklı bir gözle bakmıyor, bakmadı da biz de bakmıyoruz. Dolayısıyla biz hep birlikte geçmişten bugüne gelen, bu Van kahvaltısı kültürü olabilir, Karadeniz’de farklı bir şey olabilir, Güneydoğu’da başka bir şey olabilir, bu kültürlerle biz birlik ve beraberliğimizi sağlayabiliriz, zenginleştirebiliriz. Yani kültürlerimiz bizim bağlarımızdır. Kültürler kaybolursa bağlar kopar. Çünkü kültür geçmişten bugüne gelen en kuvvetli bağdır aslında, bu herhangi bir kültür olabilir. Biz burada halay çekeriz, Karadeniz horon teper, Zeybek oynanır, bu kültürler bizi birbirimize yakınlaştırır, bağlar. Dolayısıyla biz ülkemizi seviyoruz, kültürler yaşarsa bağlarımız kopmaz. Şunu düşünürüz biz hep, kökün varsa sen ayakta kalırsın, kökün yoksa bu hiçbir anlam ifade etmez, bu her işte böyledir. Bugün ben geriye dönüp baktığımda 45 yıllık bir kahvaltı kültürünün devamını getiriyorum. Burada bir kök var işte, bir geçmiş var, oluşturulmuş bir kültür var. O kültürün üzerine koya koya buraya kadar geliyoruz. Bütün Türkiye’ye yaydığınızda aslında hepimiz köklerimizin üzerinde o kültürleri yaşatırsak hep birlikte devam ederiz.

DOĞAL YİYELİM, DOĞAL KALALIM

ESNAFHABERTV.COM: Soracağımız sorular bu kadardı, sizin söylemek, eklemek istediğiniz başka bir şey var mı?

FARİZ GÜL: Kahvaltı kültürü tamam Van’da popüler ama az önce değindiğim o doğal ürün olayını aslında bütün ülkeye, her üründe, örneğin bir has zeytinyağının güzelliğini, bir tereyağının güzelliğini veya bir meyvenin ilaçsız, doğal halini bunların üzerinde aslında hepimizin durması gerekiyor. Çünkü gıda hilesi o kadar fazla ki maalesef bu bir sonraki nesli tehlikeye düşürecek boyutlara gelmiş durumda. Yani sahte balından tutunda, aklınıza gelecek envai çeşit yiyeceklerde maalesef sahte ürün çok fazla bunun önüne geçebilirsek, sizlerin de aracılığıyla, sonuç itibariyle belli bir kitleniz var. Bu çekimleri yayınlıyorsunuz, bunu da eklemek istedim. Lütfen doğal yiyelim, doğal kalalım. Kadın erkek ahinin hedefi Türkiye’nin birliği, üretim, istihdam seferberliği Ben buradan aslında bütün Türkiye’deki esnaflara, Ahilik kültürünü yaşatan esnaflara, ayrıca Gaziantep ve Eskişehir esnafına selam ve saygılarımı iletiyorum. Aynı zamanda Esnaf Haber TV ve Ahi Enstitüsüne de buradan teşekkürlerimizi iletiyoruz. Bize bu şansı veren, bize bu tanıtımı sağlayan Dünya Esnaf ve Sanatkârlar Derneğine de teşekkürlerimizi sunuyoruz.