10 Soruda İşe Dönüş Desteği

Sosyal Güvenlik Kurumu ( SGK) genelge yayımlayarak, 1 Ocak 2019 – 30 Nisan 2020 tarihleri arasında işten çıkartılan sigortalı veya sigortasız işçiler ile halen sigortasız çalıştırdığı işçileri işe alarak sigorta girişi yaptıran işverenlere sağlanacak desteğe ilişkin ayrıntılara açıklık getirdi. Söz konusu işçileri 31 Aralık 2020 tarihine kadar işe alacak işverene, işçi başına günlük 44.15 TL olmak üzere, aylık 1324.50 TL'ye kadar işe dönüş desteği sağlanacak. İşveren işe aldığı işçileri ücretsiz izne ayırmak zorunda kalırsa, işçilere aylık 1168 TL nakdi ücret desteği verilecek. Söz konusu tarihler arasında işten çıkartılmış işçinin işe dönüş başvurusu işverence kabul edilmezse, işçiye ayda 1030 TL destek sağlanacak. Destek ödemeleri, işten çıkarma yasağı süresince devam edecek. Habertürk'ten yazar Ahmet Kıvanç'ın yazısına göre  İşe dönüş desteğinin ayrıntılarını on soruda şu şekilde özetleniyor 1 - İŞÇİ AÇISINDAN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR? İşe dönüş desteğinden yararlanabilmek için işçi açısından aranan şartlar şöyle: - 4857 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın sigortalı veya sigortasız çalıştırılırken 01.01.2019-17.04.2020 tarihleri arasındaki dönemde işten çıkartılmış olmak. - Hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin 01.12.2020 tarihi itibarıyla istihdam edilmek. - İş veya hizmet sözleşmelerinin sona erdiği ya da halihazırda çalışmakta oldukları en son özel sektör işyeri işverenine 01.12.2020 ile 31.12.2020 tarihleri arasında başvuruda bulunulmak. - 01.12.2020 ile 31.12.2020 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) işe alınmak. - 01.10.2020 tarihi itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmamak. - Emeklilik veya yaşlılık aylığı almamak. - Türk vatandaşı olmak. - Fiilen çalıştırılmak. 2 - İŞVEREN AÇISINDAN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR? - İşyerinin özel sektör işverenine ait olması, - Destekten yararlanılan işçi sayısının en az yarısının, destek süresinin sona ermesinden itibaren, işçiler için destekten yararlanılan ortalama süre kadar fiilen çalıştırılması gerekecek. 3 - 29 KODUYLA İŞTEN ÇIKARTILANLAR İŞE DÖNEBİLECEK Mİ? SGK'ya işten çıkış gerekçesi, '29- İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih' kodu ile bildirilen işçiler, işe dönüş desteğinden yararlanamayacaklar. İş veya hizmet sözleşmesinin 29 numaralı kod dışında kalan tüm işten çıkış kodları ile feshi halinde, diğer şartlar sağlanmak kaydıyla destekten yararlanılabilecek. Her ne kadar 29 koduyla işten çıkartılmış olsa bile işverenlerce sonradan 29 kodu dışındaki diğer işten çıkış kodlarından biri ile iş veya hizmet sözleşmesinin sona erdiği gerekçesiyle itiraz edilebilecek. Bu nitelikteki itirazlar, SGK denetim ve kontrol ile görevli memurlarınca yapılacak incelemeler sonucuna göre değerlendirilecek. 4 - İŞÇİ İŞE DÖNÜŞ BAŞVURUSUNU NEREYE NASIL YAPACAK? İşten çıkartılmış işçiler işe dönüş için en son çalıştıkları işyerine bugünden itibaren başvuru yapacaklar. Başvurular için her ne kadar 31 Aralık son tarih olmakla birlikte, işçilerin işverene zaman bırakmak için son güne kalmadan başvurmalarında yarar bulunuyor. Sigortasız çalıştırılmakta olan işçiler de halen çalışmakta oldukları işverene başvuruda bulunacaklar. Başvurunun yazılı yapılması şartı bulunmuyor. Başvurular yazılı veya sözlü yapılabilecek. Bu durumdaki işçilerin sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine başvurmasına ve herhangi bir belge ibraz etmelerine gerek bulunmayacak. 5 - İŞE ALIM SÜRESİ NE ZAMAN SONA ERECEK? İşe dönüş desteğinden yararlanabilmek için işverenin işe dönüş veya sigortalı çalıştırma başvurusunda bulunan işçiyi 01.12.2020 ile 31.12.2020 tarihleri arasında işe başlatması gerekiyor. 6 - İŞTEN ÇIKTIKTAN SONRA 4/B'Lİ OLANLAR DA İŞE DÖNEBİLECEK Mİ? İşverenlere sağlanan işe dönüş desteğinden yararlanılabilmesi için işçinin 4/a kapsamında gerek işe alındığı işyerinden, gerekse farklı bir işyerinden 2020 Ağustos ayına/dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmaması gerekiyor. Buna karşılık, ağustos ayında 4/b, Ek 5 (tarım ve orman hizmetlerinde çalışanlar) ve Ek 6. madde (şehiriçi toplu taşıma araçlarında çalışanlar ile sanatçılar) kapsamında sigortalı çalışan işçiler için işe dönüş desteği verilecek. Ayrıca aday çırak, çırak veya işletmelerde meslekî eğitim görenler, meslekî ve teknik ortaöğretim ile yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler için destekten yararlanılabilecek. Ev hizmetlerinde ayda on günden fazla çalışarak ağustos ayında sigorta bildirimi yapılanlar için ise destek verilmeyecek. 7 - İŞVERENİN İŞE ALDIĞI İŞÇİYİ ÇALIŞTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VAR MI? İşveren yeniden işe başlattığı işçiyi ücretsiz izne ayırırsa işçiye günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği sağlanacak. İşverenin fiilen çalıştırdığı işçi için ise işverene günlük 44.15 TL destek verilecek. İşverenin, fesih yasağı bittikten sonra, işe aldığı işçilerin en az yarısını destekten yararlandığı süre kadar çalıştırması gerekecek. Örneğin, 5 işçi için 1 Aralık – 17 Ocak tarihleri arasında 47'şer gün destekten yararlanan işveren, 18 Ocak'tan itibaren en az 3 işçiyi 47'şer gün süreyle çalıştıracak. İşe dönüş desteği, işten çıkarma yasağı süresince devam edecek. İşten çıkarma yasağı şimdilik 17 Ocak tarihine kadar uzatılmış bulunuyor. Ancak, işten çıkarma yasağı cumhurbaşkanı kararıyla 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilecek. İşçinin destek kapsamında işe başladığı işyerinden destek süresi dolmadan işten ayrılıp aynı işyerinde yeniden işe başlaması durumunda, bu işçiden dolayı kalan süre kadar destekten yararlanılabilecek. Ancak aynı işverene ait farklı bir işyerinde veya farklı bir işverene ait işyerinde yeniden işe başlaması durumunda, bu işçiden dolayı destekten yararlanılamayacak. 8 - İŞE DÖNÜŞ DESTEĞİ ÖDEMESİ NASIL YAPILACAK? Günlük 44.15 TL tutarındaki işe dönüş desteği, her ay işverenlerin SGK'ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. Örneğin aralık ayında çalıştırılan bir işçi için 30 gün X 44.15 TL = 1324.50 TL destek, bu işverenin ödemesi gereken diğer primlerden mahsup edilecek. Kalan tutarın bulunması halinde, bu tutarlar işverene iade edilmeyerek, yararlanılan prim desteği tutarları tamamlanana kadar, işverenin prim borçlarına mahsubuna devam edilecek. Asıl işverenin hak ettiği prim desteği asıl işverenin borcu olmaması durumunda alt işverenin SGK'ya olan borcuna mahsup edilebilecek. 9 - İŞVEREN DESTEK İÇİN BAŞVURUYU NASIL YAPACAK? İşverenler, destekten yararlanmak için e-SGK kanalıyla başvuruda bulunacaklar. Başvurular www.sgk.gov.tr adresinden giriş yapılmak suretiyle erişilen 'e-SGK/İşveren/İşveren Sistemi/Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama' ekranlarında yer alan '17256- 4447 Sayılı Kanun Geçici 27. Madde - İstihdama Dönüş Desteği' menüsü vasıtasıyla yapılacak. 10- SİGORTASIZ İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVERENE CEZA UYGULANACAK MI? Normalde sigortasız işçi çalıştıran işveren 5 puanlık sigorta primi indirimi ile hiçbir teşvik ve destekten yararlanamaz. Prim indirimi ile teşvik ve destekten yararlandığı dönemde sigortasız işçi çalıştırdığı sonradan tespit edilen işverenlerden ise yapılan ödemeler faiziyle geri alınır. Sigortasız çalıştırılan her bir işçi için her ay asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır, prim borcu çıkartılır. Ancak, gerek daha önce işten çıkardığı, gerekse mevcut sigortasız işçisini sigortalı çalıştırmaya başlayan işverene, sigortasız işçi çalıştırdığı döneme ait teşvik ve destekler dolayısıyla herhangi bir sorumluluk gelmeyecek. Sigortasız çalıştırdığı işçiler için geriye dönük idari para cezası uygulanmayacak, prim borcu çıkartılmayacak.