Afganlar Bitcoin'de ilk 20'ye girdi
Afganistan, Bitcoin benimsenme oranında dünyada ilk 20'ye girdi. Yeni bir araştırmada, Taliban'ın ülkeyi ele geçirmesinin getirdiği ekonomik kargaşanın ortasında Afganistan'da Bitcoin'in benimsenmesinin geçen yılda aniden arttığı görüldü.
Afganistan, Chainalysis'in 2021 Küresel Kripto Benimseme Endeksi'nde yer alan 154 ülke arasında 20. sırada yer aldı ve 2020'de o yılın ihmal edilebilir kripto benimseme rakamları nedeniyle listeye bile girmemişti.
Kripto paranın "sıradan kişiler" tarafından kabulünü ölçmeyi amaçlayan endeksin en üst sırasında bu yıl Vietnam yer alırken Afganistan da Orta Asya ülkeleri arasında en yüksek puanı aldı.
Endeks, kripto para birimlerinin genel kabulünün son 12 ayda küresel olarak yüzde 880'den fazla arttığını tespit etti. Bu artış büyük oranda gelişmekte olan ekonomilerden kaynaklanıyor.
Çalışmaya dair detaylar veren bir blog gönderisinde şu ifadeler kullanıldı:
"Verilerimiz, dünya çapında giderek daha fazla ülkenin sakinlerinin kripto para kullanmaya başladığını veya mevcut kabulün arttığını gördüğünü gösteriyor."
"Gelişmekte olan birçok piyasa önemli ölçüde para birimi devalüasyonuyla karşı karşıya, bu da sakinleri birikimlerini korumak için P2P (peer-to-peer, kişiden kişiye doğrudan transfer protokolü -çn.) platformlarda kripto para satın almaya itiyor. Bu bölgelerde başkalarıysa ya bireysel havaleler ya da ithal etmek ve satmak için mal satın almak gibi ticari kullanım amacıyla uluslararası işlemleri gerçekleştirmek için kripto para kullanıyor."
Google Trends'ten alınan veriler, "Bitcoin" ve "kripto" gibi terimlere yönelik aramaların geçen yılda keskin bir şekilde arttığını gösteriyor.
Taliban'ın yakın zamanda Afganistan hükümetini devirmesi, birçok kişiyi bankaların kapanması, nakit sıkıntıları ve Western Union ve MoneyGram gibi önde gelen havale sağlayıcılarından uluslararası para transferlerinin askıya alınması gibi nedenlerin bir araya gelmesiyle mali yıkımla karşı karşıya bıraktı.
ABD de merkez bankası rezervlerindeki yaklaşık 9 milyar doları (yaklaşık 76 milyar TL) dondururken Afgan para biriminin devalüasyonu ülkede temel ürün ve hizmet fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Ekonomi uzmanları, Afganlar için hiperenflasyon riski ve ekonomi genelinde bu yıl yüzde 20'lik bir daralma yaşanacağı uyarısında bulundu.
Bitcoin gibi kripto para birimlerinin merkeziyetsiz yapısı, birikimlerini depolamak veya fonlarını yurt dışına taşımak isteyen Afgan yurttaşlar için kripto parayı cazip bir seçenek haline getiriyor. Bitcoin'in sabit arzı (toplamda sadece 21 milyon Bitcoin var olacak) kripto para birimini özünde enflasyon karşıtı kılıyor.
Ülkedeki kripto para savunucularının bazıları, Afganistan'ın egemenliğini sağlamak için bir “Bitcoin standardı” getirilmesi çağrısında bile bulundu.
İnternette Bibi Janey adını kullanan Janey Gak, 2018'de Bitcoin farkındalığını yaymak ve kabulünü teşvik etmek için bir Facebook sayfası kurmuştu.
Taliban'ın kontrolü ele geçirmesinin ardındansa şu tweet'i attı:
Gerçekten egemen bir devlet olmak için Afganistan İslam Emirliği: BM'ye katılmamalı ve kuruluşlarının ülkede faaliyet göstermesine izin vermemeli; asla borç para almamalı; Bitcoin standardı benimsemeli.