Devlet, esnaf kiracısından 6 ay kira almasın

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili Erhan Usta, “İYİ PARTİ Grubu olarak sahadayız; vatandaşımız kan ağlıyor işin doğrusu; esnafın, çiftçinin, emeklinin, işsizin içinde bulunduğu zor durumu Hükûmet ve iktidar partisi anlamıyor, anlamaya çalışmıyor veya anlamak işine gelmiyor, öyle olacak herhâlde” dedi.

TBMM Genel Kuruluna hitap eden Usta'nın gündeminde ekonomi vardı.

“Çalışan yoksullar”

Usta şunları kaydetti:

“Tabii gündemimiz ekonomik kriz, yoksulluk ve Türkiye'nin fakirleşmesi. Resmî rakamlarla bakacak olursak Türkiye'de geniş tanımlı işsizliğe göre 10,6 milyon işsiz var, en son açıklanan TÜİK verisidir bu. Türkiye AK PARTİ hükûmetleri döneminde “çalışan yoksullar” kavramıyla tanıştı; asgari ücret artık asgari ücret olmaktan çıktı, bir ortalama ücret hâline geldi, çalışanların yüzde 43'ü asgari ücretli. Aynı zamanda, yine, TÜİK rakamlarına göre çalışanların yüzde 31'i kayıt dışı; kayıt dışı olanlar tabiatıyla asgari ücretin dahi altında ücret alan insanlar.

9 milyon kişi yardım alıyor

Yine, Cumhurbaşkanlığı 2021 Yılı Programı'na baktığımızda 8,8 milyon kişinin sosyal yardım aldığını görüyoruz, sayfa 319 yani belgesiyle -bazen bize şu söyleniyor “Bu rakamları nereden buluyorsunuz?” diye- referans vererek konuşuyoruz.

Yine, Cumhurbaşkanlığı kararnamesine göre 877 bin kişi İŞKUR üzerinden çalışıyor. Bunun da kaliteli, nitelikli bir istihdam olduğunu söyleme imkânımız yok.

1 milyon civarında insanımız 1.500 TL'nin altında emekli maaşı alıyor.

Göreli yoksulluk oranı, yine Cumhurbaşkanlığı kararnamesine göre -sayfa 315'te- yüzde 21,3. Hani “yoksulluk” kavramında farklı farklı tanımlar var, burada baktığımızda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin esas aldığı yoksulluk tanımına göre Türkiye'nin yüzde 21,3'ü yoksuldur; bu da 17,7 milyon kişi yapıyor.”

TRT “Çöpten nasıl sağlıklı gıda toplanır”ı anlatıyor

“Tabii, bunları aslında söylemeye çok da fazla gerek yok çünkü ekonomik krizi en güzel şekilde yandaşlar açıkladı. Son günlerde birkaç beyanata baktığımızda yoksullukta ve fakirlikte gelinen noktanın ne olduğunu aslında görebiliyoruz. Yandaş bir ilahiyatçı yandaş bir televizyonda fakirliğin, yoksulluğun faziletini anlatıyor. Niye böyle bir şey anlatılsın? Bugünkü durumu herhâlde biraz içselleştirmek amacıyla olsa gerek.

TRT “Çöpten nasıl sağlıklı gıda toplanır?” buna ilişkin bir manuel ortaya koyuyor, bunun tarifini yapıyor. Artık burada şunu demek lazım: “Utanmazlığın da bir sınırı olmalı!”

AK PARTİ'li bir yetkili de çiftçinin elindeki -24 taksitle alınmış- telefonu “Üstelik bir de internet paketi var.” diye ona çok görüyor.”

Takvim'in tartışılan haberi

Takvim gazetesinin tartışılan haberine de dikkati çeken Usta, şöyle devam etti:

Yandaş bir gazete “Nasıl ucuz veya nasıl az alışveriş yapılır?” onu öğretiyor, diyor ki: “Tek başınıza çıkın, çocuklarınızı yanınızda götürmeyin. Sakın karnınız aç olmasın, tok olun. Alışveriş arabası kullanmayın, sepet kullanın. Ürünlere dokunmayın, sahiplik duygusu oluşturur, bu da sizi almaya zorlar. İkramları sakın tatmayın, geri çevirin, eğer diliniz tadarsa almak durumunda kalırsınız.” Türkiye'nin geldiği nokta bu. Aslında daha fazla söze gerek yok yandaşlar bize gayet güzel bir şekilde bunu açıklıyor. Tabii, bu bir acizliktir, bu milletten kopan bir iktidarın görüntüsüdür. Millete tepeden bakmanın tarifidir herhâlde. Türkiye yönetilmiyor, ne yapacağını bilmeyen bir hükûmet tarafından yönetilmeye çalışılıyor.”

Devletin bankası esnafı tefecinin kucağına itiyor

Erhan Usta, Türkiye Halk Bankasının, esnafa yönelik kredi politikasına da şöyle eleştirdi:

"Şimdi, esnafın durumunu tabii hep konuşuyoruz. Birkaç tuhaflığı söyleyeceğim. Zaten esnafın durumunu daha fazla söylemeye gerek yok.Şimdi, devletin bankası esnafa bir kredi limiti açıyor ondan sonra “Bunun 10 bin liralık kısmını kredi kartı olarak kullanacaksın.” diyor. Ya vatandaşın kredi kartı kullanacak durumu yok zaten. Yani şunu söylüyor: Gideceksin kuyumcuya veya bir başka tefeciye, kredi kartını 10 bin lira çektireceksin, 9 bin lira alacaksın. Yani devletin bankası milleti tefecinin kucağına itiyor. Zincir marketler hafta sonları açık, burada bir tuhaflık var arkadaşlar. Zücaciyeci kapalı, tuhafiyeci kapalı, kırtasiyeci kapalı ama zincir marketlerin bu reyonları açık. Bu tuhaflığın mutlak suretle giderilmesi lazım. Zincir marketlerin yerelden mal teminini bir zorunluluk olarak görüyoruz, Hükûmetin bu konuda mutlaka düzenleme yapması gerekir.”

Zincir market sayısına sınırlama talebi

Zincir marketlere de değinen Usta, “Zincir market sayısına sınırlama getirilmeli ve sokak aralarına zincir marketlerin kurulması engellenmelidir” dedi.

Hükümet esnafın durumunu anlamıyor

Erhan Usta sözlerini şöyle tamamladı:

“Lokantalar, kıraathaneler diyor ki: “Ya, bakın, özellikle AK PARTİ'nin yaptığı kongre salonları tıklım tıklım dolu; bin kişilik, 2 bin kişilik salonlarda kongre yapılıyor. Biz HES sorgulamasına da razıyız. 50 masa yerine hiç olmazsa 5 masamıza izin verilsin.” deniliyor, bunlara izin verilmiyor. Bu anlamda -bizim talebimiz- lokantaların, kafelerin bu şekilde belli sınırlamalarla mutlaka açılması gerekmektedir.

Şimdi, tabii Hükûmet esnafın durumunu anlamıyor ama işin kötüsü, Hükûmet belediyeleri de anlamıyor. Elimde bir tane Su ve Kanalizasyon Müdürlüğünün faturası var, Çorum Belediyesinin su ve evsel atık faturası. Arkadaşlar, isteyene bunun fotokopisini verebilirim; endeks ilk okuma 783, son okuma 783, tüketim sıfır, buna rağmen gelen su ve evsel katı atık faturası 111 TL. Yani açmayan bir iş yerine 111 TL fatura gönderen bir AK PARTİ belediyesi. Yine, bir tane daha, burada da sadece 6 metreküp tüketim var, fatura 342 lira arkadaşlar; bunlar gerçek faturalardır. Dolayısıyla, esnafın bu durumunu göz önünde bulundurarak biz 14 Aralıkta bir basın bildirisi açıklamıştık, 6 maddelik bir basın bildirimiz vardı. Memnuniyetle söylemek gerekir ki aslında Hükûmet bu basın bildirisindeki unsurları takip ediyor fakat azıcık azıcık alıyor, ucundan alıyor, kapsamını daraltarak alıyor. Burada, yapılanlara ilave olarak biz şunu mutlak suretle bir zorunluluk olarak görüyoruz: Adalet açısından, mutlak suretle kira stopaj oranları yılbaşından itibaren altı ay süreyle sıfırlanmalıdır arkadaşlar. Yani 500 lira… Onu da hiç kimseye verdiğiniz yok zaten, “Basit usulde olacak.” deniliyor, gerçek usule verilmiyor. 80 bin lira aylık kirası olan iş yerleri var; buraya 500 lirayı verseniz ne, vermeseniz ne? Kira stopajının sıfırlanması daha adaletli olacaktır.”

Esnafın üstüne hiçbir şekilde faiz yükü bindirilmesin

“Ama çok önemsediğimiz, bizim söylediğimiz bir tane tedbir vardı, o da Mart 2020'den sonra alınan kredilerin geri ödeme sürelerinin bir yıl süreyle uzatılması ve burada oluşacak faizin de hazine tarafından üstlenilmesi. Arkadaşlar, geçenlerde bir haber vardı; bankalar büyük firmalarla yaklaşık 32 milyar TL'lik bir yapılandırmaya gitmiş. Daha önceden hatırlarsınız, Türkiye'nin sıkıntılı olduğu dönemlerde -2006 yılıydı, yanlış hatırlamıyorsam- İstanbul Yaklaşımı kapsamında büyük firmalar ile yine bankaların yapılandırma anlaşması yapıldı ve burada devlet aracı olmuştu. Şimdi, burada bizim önerdiğimiz de şu: Devlet aracı olsun. Esnafın ödeyemediği çok ciddi bir kredi stoku var; burada, devlet aracı olsun, bir kısım faiz yükünü bankalar üstlensin, bir kısım faiz yükünü hazine üstlensin, bir yıl süreyle erteleme yapılsın ve esnafın üzerine hiçbir şekilde faiz yükü bindirilmesin. Bu, sadece esnafı rahatlatmayacak, bizim hesabımıza göre 2021 yılı Haziran ayında 650 milyar TL olacağını öngördüğümüz, bankaların sorunlu kredilerini de azaltacaktır. Bu şekilde bankacıları da bir sistemik riskten kurtaracaktır.

Yine, şu ana kadar yapılmayan ve yapılmasını talep ettiğimiz bir diğer husus da Vakıflar Genel Müdürlüğü, belediyeler veya bir kısım kamu idarelerinin kiracısı olan esnaftan altı ay süreyle kira alınmaması, yılın kalanı için de kiraların artırılmaması. Tabii, gıda fiyatları gündemimizde ama tarımı konuşmadan gıda fiyatını konuşmak çok fazla mümkün değil. Türkiye'nin, AK PARTİ hükûmetlerinin uyguladığı yanlış tarım politikaları, yetersiz destekleme politikaları sonucunda tarım üretimi azaldı; Türkiye, tarımda ithalatçı bir ülke hâline geldi. Bakın, 2002 yılında 4 milyar dolar tarım ithalatı olan Türkiye'nin 2020 yılında tarım ithalatı 20 milyar TL'ye ulaştı. AK PARTİ döneminde tarımsal katma değer, ortalama büyümenin sadece yarısı kadar arttı, oranı yüzde 2,75. Çiftçilerin gelir/borç durumu son derece kötü, on sekiz yıllık dönemde tarım millî geliri 9 kat arttı fakat çiftçi borcu 59 kat arttı. Çiftçilerin alım gücü düştü, buğday cinsinden baktığımızda gerek traktör alımında gerekse gübre alımında çiftçilerin alım gücünün de olağanüstü düştüğünü görüyoruz.”