Dış Borç Can Yakıyor
Pandeminin getirdiği zorluklar ekonomileri ayakta tutabilmek için küresel çapta borçlanmayı artırdı. Türkiye'nin de 2020 sonunda brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 62,8'e çıktı. 2005 yılında bu oranı yüzde 33,8 seviyesindeydi.
Pandemi küresel çapta ülkelerin dış borçlarında artışlara neden oldu. Kapanan ekonomileri ayakta tutabilmek vatandaşına gerekli desteği sağlayabilmek için ülkeler finansman arayışlarını yeni borçlarla karşıladı.
Türkiye'de de dış borçlanma pandemi döneminde arttı. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre 2020 sonu itibariyle Türkiye'nin brüt dış borç stoku 450 milyar dolar seviyesinde. Brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı ise yüzde 62,8 seviyesinde.
Bu tarihi en yüksek seviyeye işaret ediyor. 2019 sonunda brüt dış borç stoku 435.5 milyar dolar stokun milli gelire oranı ise yüzde 59 seviyesindeydi. Hem stokta hem de milli gelire oranında bozulma olsa da Türkiye bir çok ülkeden çok daha iyi seviyede bulunmaya devam ediyor. 2001 yılında bu oran yüzde 35'lerin üzerine çıkarken, 2005 yılında ise yüzde 35 seviyesinin altına inmişti. 2011 yılından sonra ise sonra ise bu oran sürekli bir artış trendine girdi. 2005 yılının son çeyreğinde brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 33,8'e kadar düşmüştü. 2001 krizi döneminde ise yükselen oran 2002 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 59,3'e çıkarak bu yılın son çeyreğine kadarki en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
Şebnem Turhan'ın haberine göre merkezi yönetim brüt dış borç stoku ise 2020 yılsonu itibariyle 102.3 milyar dolar oldu. Yine 2019 yılı son çeyreğinde bu oran 96.4 milyar dolar seviyesindeydi. Pandemi merkezi yönetimin dış borç stokunda da artış gözlendi.
Aynı dönemde Türkiye'nin net dış borç stoku da 268.9 milyar dolar olarak belirlendi. Stokun milli gelire oranı yüzde 37,5 olarak hesaplandı. Hazine garantili dış borç stoku ise 14.8 milyar dolar. AB tanımlı genel yönetim borç stoku, 1 trilyon 994,4 milyar lira olurken, bu rakamın milli gelire oranı ise yüzde 39,5 olarak gerçekleşti.