Bakü Büyükelçiliği İçişleri Bakanlığı Müşavirliği'nden bir ay önce emekli olan 15 Temmuz Kahramanlarından Tuğgeneral Ali Demir, Rusya'nın tehlikali oyununu deşifre etti. Demir " Rusya ‘Barış Gücü' ve ‘Ortak Ulaştırma Sistemi' tesis etme adı altında Azerbaycan'a askeri birlik konuşlandırmak istiyor. Bu maksatla da Ermeni işgali altındaki 5 reyonun Azerbaycan'a teslimi önerisini gündeme getirdi." diye konuştu Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın saldırılarının ardında kendi kusurlarını örtme çabasının olduğunu söyledi. Ayağının tozuyla Hürriyet'e konuşan Demir, Paşinyan'ın psikolojisini ve bölgedeki gelişmeleri değerlendirdi: Son iki yıldır ‘İçişleri Bakanlığı Müşaviri' sıfatıyla Bakü'deki Türkiye Büyükelçiliği'nde görev yapan emekli Jandarma Tuğgeneral Ali Demir ile Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki çatışmaları konuştuk. Geçen ağustosta emekliye ayrılarak Türkiye'ye dönen Demir, Dağlık Karabağ konusunu konuşurken Ermenistan'daki iç politik gerilimin de mutlaka hesaba katılması gerektiğini belirtiyor...
Rusya bu çatışmaların neresinde?
Askeri gözle baktığımızda bu saldırıların Ermenistan'ın imkân ve kabiliyetlerini aşan eylemler olduğunu rahatlıkla görüyoruz. Azerbaycan Ermenistan'ın üç katı büyüklüğünde ve her bakımdan daha güçlü. Ermenistan'ın mevcut Paşinyan yönetimi ekonomik ve siyasi kusurlarını örtbas etmek için Rusya desteğiyle bu saldırıları yapıyor. Birçok yolsuzluk iddiası var. Pandemi sürecini berbat yönettiler. İç kamuoyu kaynıyor.
İçerisi çok karışık yani? Hem de çok. Paşinyan'ın 2018'deki iktidarı o bilindik ‘renkli devrimler' benzeri sokak hareketleriyle oldu. Amerikanvari bir havası vardı. Zaten diyasporadaki ‘Los Angeles' lobisinin desteğiyle neredeyse bütün sorunları çözeceği beklentisi oluştu. Ayrıca önceki Başbakan Koçaryan yolsuzluk ile suçlanıyordu. Sokaklar buna tepkilerle dolup taşıyordu. Nihayetinde Paşinyan geldi, Koçaryan hapsi boyladı. Ama sonra Paşinyan hakkında da yolsuzluk iddiaları ortaya çıktı.
Nasıl iddialar? Sigara ve elmas kaçakçılığı ile suçlanıyor. Afganistan merkezli bir kaçakçılık. Hatta bunun için devletin uçaklarını kullandığı bile iddia ediliyor.
Koçaryan taraftarlarının suçlaması mı? Farklı kesimlerden de var. Bu arada Putin hapisteki Koçaryan'ı unutmadı. İki kez doğum günlerinde tebrik mesajı gönderdi. Bunun tabii başka bir anlamı olmalı ki Koçaryan daha sonra tahliye edildi.
Putin Paşinyan'ı istemiyor mu yani? Şahıs meselesinden ziyade politika meselesi. Paşinyan yönetimi iyi durumda değil. Son dönemde ağır bir politik travma yaşıyor. İçişleri Bakanı istifa etti. ‘Milli Tehlikesizlik Başkanlığı' diye bir istihbarat teşkilatları var. Oraya başkan atadığı iki kişi üst üste istifa etti. Genelkurmay başkanı istifa etti. Yolsuzluk iddiaları havada uçuşuyor. Bunun dışında, hatırlayın lütfen, Dünya Sağlık Örgütü'nün pandemi sürecinde açıkladığı ‘Durumu En Kötü 10 Ülke' arasında Ermenistan da vardı.
Los Angeles desteği ne oldu? İçerdeki yorumlara göre Los Angeles lobisi ‘yüzüstü' bıraktı. Dolayısıyla ‘Paşinyan yüzünü tekrar Rusya'ya dönecek' beklentisi de vardı. Netice itibariyle iç politikada böylesine yetersiz ve huzursuz olunca dış müdahaleler ve beklentilerle savrulmak da kaçınılmaz oluyor. Ermenistan kamuoyu müthiş huzursuz.
Rusya çözümden yana mı? Ermenistan 12 Temmuz'da bir saldırı yapmıştı. Bu saldırıdan sonra Türkiye-Azerbaycan arasında askeri işbirliği daha ivme kazandı. Bu Rusya'nın öteden beri devam eden bu işbirliğinden rahatsız. Rusya ‘Barış Gücü' ve ‘Ortak Ulaştırma Sistemi' tesis etme adı altında Azerbaycan'a askeri birlik konuşlandırmak istiyor. Bu maksatla da Ermeni işgali altındaki 5 reyonun Azerbaycan'a teslimi önerisini gündeme getirdi.
Bu iyi niyetli bir öneri değil mi? Görünüşte öyle olabilir ama asıl gaye ‘barış gücü' görüntüsüyle askerlerini oraya yerleştirmek. Bir kere yerleştikten sonra da yapacak çok fazla bir şeyiniz kalmaz. Buna çok dikkat etmek gerekir.
Azerbaycan'ın operasyonlarına fiilen müdahale edebilir mi?
Rusya Azerbaycan taarruzlarının ilerlemesini elbette istemeyecektir. Bu taarruzlar Laçin ve Kelbecer ile Dağlık Karabağ'ın Suşa, Akdere, Hocalı, Hankendi gibi meskûn mahallere sirayet etmesin diye ‘ateşkes' çağrılarını da yoğunlaştıracaktır.