İbrahim Kalın'dan Nobel Tepkisi
Bu yılki Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen tartışmalı yazar Peter Handke, pazartesi günü protestolar gölgesinde ödülünü almaya hazırlanıyor.
Yıllardır başta Lahey'deki uluslararası mahkemede savaş suçlarından ve soykırımdan yargılandığı sırada hayatını kaybeden eski Sırp lider Slobodan Milosevic olmak üzere Sırp savaş suçlularını savunan, Srebrenitsa'da soykırım yaşandığını inkar eden Avusturyalı yazara Nobel ödülü verilecek olmasına Ankara'dan da tepki var.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ödülün Handke'ye verilecek olmasına sosyal medya üzerinden tepki gösterdi.
Kalın attığı tweet'te '2019 Nobel Edebiyat ödülü, Miloseviç'i destekleyen ve Bosna soykırımını inkar eden Peter Handke'ye Pazartesi günü verilecek. Bu akıl dışı ve utanç verici karardan geri dönülmelidir. @NobelPrize vicdanı olmayan birisine nasıl ödül verebilir? Yeni soykırımları özendirmek için mi?!' ifadelerini kullandı.
Miloseviç'in büyük bir hayranı olarak tanınan Handke, Kosova'daki savaş devam ederken yayınladığı bir makalesinde, 'Sırpları destekliyorsanız, ayağa kalkın' diye yazmıştı.
Saraybosna'daki Müslüman Boşnakların 'kendi kendilerini öldürdüklerini ve suçu Sırplara attıklarını' öne süren Handke, Sırpların Srebrenitsa'da soykırım yaptığına asla inanmadığını açıklamıştı.
Miloseviç'i cezaevinde ziyarette eden Handke, eski Sırp lider lehine tanıklık etmek için girişimlerde bulunmuştu. Miloseviç'in 2006'daki cenazesine de katılan Handke, burada yaptığı konuşmada, 'Yugoslavya için, Sırbistan için, Slobodan Miloseviç için buradayım' demişti.
Nobel Edebiyat Ödülü'nün Handke'ye verilmesine daha önce de Bosna Hersek ve Kosova'dan tepkiler gelmişti.
Tepki için istifa etti
Nobel ödüllerinin sahiplerini belirleyen İsveç Kraliyet Akademisi Nobel Komitesinin üyesi Gun-Britt Sundström, 2019 Edebiyat Ödülü'nün, Handke'ye verilmesine tepki olarak hafta başında üyelikten istifa etmişti.
Akademinin bir üyesi Peter Englund da, dün yaptığı açıklama ile ödülün Handke'ye verilecek olması nedeniyle bu yılki Nobel ödüllerin boykot edeceğini açıkladı.
Para ödülü de var
'Çocuğun Öyküsü', 'Kalecinin Penaltı Anındaki Endişesi', 'Mutsuzluğa Doyum', 'Kaspar' ve 'Don Juan' gibi eserleriyle tanınan Handke Türkiye'de tanınan bir yazar.
Handke Nobel ödülünün yanı sıra 935 bin dolar para ödülünün de sahibi olacak.
Gazetecileri aşağıladı
Dün ödülünü almak için geldiği Stockholm'de basın toplantısı düzenleyen Handke, Srebrenitsa soykırımı ile ilgili soru soran gazetecileri aşağılayarak, soykırımı bir kez daha inkar etti.
Srebrenitsa'daki soykırımı inkar ettiği ve Sırp savaş suçlularını savunduğu yönündeki sorulara sinirlenen Handke, 'Son 8-9 haftada okuyuculardan birçok harika mektup aldım. Bunlardan biri isimsiz bir mektuptu ve üzerinde bir tür dışkı kalıntısı olan tuvalet kağıdı içeriyordu. Bu tür sorular soran gazetecilere boş sorularınız için isimsiz gönderilen dışkılı tuvalet kağıdını tercih ettiğimi söylemek istiyorum' ifadesini kullandı.
Nobel Edebiyat Ödülü'nün İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından Avusturyalı yazar Peter Handke'ye verilmesine tepki gösteren Bosna Hersekli kurban yakınları geçtiğimiz ay protesto düzenlemişti. Soykırım Kurbanları ve Tanıkları Derneği'nce İsveç'in Saraybosna Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoya katılanlar, üzerinde 'Peter Handke'yi ödüllendirmek Slobodan Milosevic'i ödüllendirmektir' ve 'Soykırımı inkar etmek soykırımın son safhasıdır' yazılı dövizlerin yanı sıra Handke'nin 1996 yılında Srebrenitsa tabelası önünde çekilmiş fotoğrafını taşımıştı.
Protestolara alışık
Stockholm'de yapılacak protestolardan korkmadığını söyleyen Handke, '4 yıl önce Ibsen Ödülü'nü almak için Oslo'ya gittim ve orada da birçok protesto yapıldı. Bana 'Faşist, faşist' dediler. Göstericilerle konuşmak için durdum ama onlar benimle konuşmak istemedi' şeklinde konuştu.
'Kardeş cinayeti' dedi
İsveç devlet televizyonu SVT'ye de röportaj veren Handke, Srebrenitsa'da gerçekleşen soykırım için 'kardeş cinayeti' ifadesini kullanmayı tercih etti.
Handke, daha önce çok dinli Yugoslavya'da 'kardeş' olarak yaşayan insanların bu durumuna 'göreceli' olarak yaklaştığını belirtti.
Göreceli yaklaşımın soykırımı inkar etmek olmadığını savunan Handke, 'Benim için yaşanan 'kardeş cinayeti'. Eğer insanlar buna 'soykırım' diyorsa neden olmasın' diye konuştu.
Nobel Ödülleri'nin sahiplerine takdim edileceği 10 Aralık'ta Stockholm'de yazara ödül veren İsveç Kraliyet Akademisi'ne yönelik büyük bir protesto organize ediliyor. Ülkede yaşayan Bosnalı STK'lerin hazırladığı gösteriye büyük katılım gerçekleşmesi bekleniyor.
Norveç unutmamıştı
Norveç'in önde gelen yazarlarından Knut Hamsun'un, Nazi Almanyası'na verdiği destek nedeniyle savaş sonrası dönemde ülkesinde büyük tepkiyle karşılaşmıştı.
1920'de Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen Hamsun, İkinci Dünya Savaşı döneminde Nazilere açık destek vermiş, hatta Norveçlileri Nazi işgaline karşı direnmemeye çağırmıştı.
Savaş sonrasında Hamsun'un Nazilere olan hayranlığını unutmayan Norveçliler, ünlü yazara olan tepkilerini, daha önce satın aldıkları ve okudukları kitaplarını evinin bahçesine bırakarak göstermişti.