İşte ekonominin 3 yıllık yol haritası

2022- 2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'a göre bu yıl büyümenin yüzde 9 olarak gerçekleşeceği tahmin edilirken, gelecek yıl yüzde 5 ve 2023 ile 2024 yıllarında ise yüzde 5.5'luk büyüme hedefleniyor. Büyüme hedefine ulaşabilmek için, makroekonomik istikrar, düzenleyici çerçeve ve iş ortamı güçlendirilerek, sanayi sektöründe teknoloji seviyesi yüksek sabit sermaye yatırımları ve doğrudan yabancı yatırımlar özendirilecek. Hazine taşınmazlarının tahsis süreçlerine ilişkin gerekli yasal ve idari prosedürler tamamlanarak, yatırımcıların kullanımına sunulacak, bölgesel koşullar göz önünde bulundurularak belirlenecek sektörlerde yatırım teşvik uygulamalarının değerlendirilmesine ve ekonomiye kazandırılmasına yönelik politikalar hayata geçirilecek. Çığır açıcı teknolojilere yönelik yeni Ar-Ge projeleri başlatılacak, kuantum, yapay zekâ, biyoteknoloji, genetik, yeni nesil nükleer enerji gibi alanlarda öncül araştırmalar desteklenecek. Yüksek teknoloji ürünlerinin üretileceği, büyük ölçekli yerli ve yabancı yatırımların yer alacağı, etkin yönetişim modeline sahip yeni nesil endüstri ve teknoloji bölgeleri kurulacak.

SÖZLEŞMELİ TARIM

OVP'de bu yıl sonunda enflasyonun yüzde 16.2 olarak gerçekleşeceği tahmin edildi. 2022'de TÜFE'nin yüzde 9.8, 2023'de yüzde 8 ve 2024'de yüzde 7.6 olacağı öngörüldü. Hedefleri tutturabilmek için Merkez Bankası tarafından para politikası araçları enflasyon görünümüne göre fiyat istikrarı hedefi gözetilerek kullanılacak. Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar, ilgili yılın enflasyon tahminiyle uyumlu olarak belirlenerek, enflasyon ataleti azaltılacak. Başta gıda fiyatlarına yönelik Erken Uyarı Sistemi olmak üzere büyük veri ve veri analiz sistemleri oluşturulacak. Gıda arz güvenliğini sağlayarak fiyat istikrarını korumak için, tarım arazilerinin korunması ve etkin kullanımına devam edilecek, tohum, gübre, yem, ilaç ve mazot gibi girdi maliyetlerinin yanı sıra finansman yükünü hafifletici, teknoloji odaklı dönüşümü sağlayıcı programlar uygulanacak. Gıda ürünlerinin tarladan sofraya soğuk zincir sistemiyle güvenli bir biçimde, en az fireyle ve makul fiyatlarla ulaşmasını sağlamak amacıyla hal ve kooperatifçilikte iyileştirmeler yapılacak. Sözleşmeli tarım mekanizmaları geliştirilecek.

YENİ İSTİHDAM OLANAKLARI

2021 yılında işsizliğin yüzde 12.6 olacağı tahmin edilirken, 2022'de yüzde 12, 2023 yılında yüzde 11.4 ve 2024 yılında da yüzde 10.9 olacağı tahmin edildi. Program dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 1 milyon 170 bin kişi artması öngörülüyor. Hedeflere varmak için alınacak tedbirler kapsamında; teşviklerin sade ve etkin bir yapıya kavuşturulacak. Dijitalleşme ve yeşil dönüşüm alanları başta olmak üzere geleceğin işlerine yönelik farkındalık geliştirilecek, bu alanların bölgesel ve sektörel dönüşümünde mevcut istihdam durumu, yeni istihdam olanakları ve becerilere yönelik çalışmalar yapılacak. Eğitim-istihdam-üretim ilişkisini güçlendirmek için yenilikçi eğitim sektör işbirlikleri artırılarak, mesleki eğitim programlarının aynı zamanda dijital ekonominin değişen gereklerine cevap verecek şekilde uyumlaştırılması sağlanacak. Sosyal yardım alan çalışabilir durumdaki bireylerin üretken duruma getirilmesi ve sürdürülebilir gelir elde edebilmelerine yönelik çalışmalar yapılacak ve aktif işgücü programları etkin bir biçimde kullanılacak.

TAHVİL GARANTİ FONU

OVP'de finansal istikrarın korunması başlığı altında, iç borçlanmada sabit getirili ve TL cinsi enstrümanlara ağırlık verilerek, döviz cinsi borçlanmanın payının azaltılacağı belirtildi. Programa göre; yakın izleme ve donuk alacak grubunda yer alan kredilerin menkul kıymetleştirilebilmesine yönelik mevzuat değişikliği tamamlanarak, bilanço dışına aktarma imkânı sağlanacak. Dijital Lira Araştırma Geliştirme Projesi birinci faz pilot bulguları doğrultusunda, daha yaygın ve geniş katılımlı ileri aşama pilot testlere devam edilecek. Tahvil Garanti Fonu oluşturulacak ve bu suretle reel sektör şirketlerinin tahvil ihraçları kolaylaştırılacak.

DİJİTAL EKONOMİDE VERGİLENDİRİLME

GSYH'ya oran olarak merkezi yönetim bütçe açığının 2022 yılında yüzde 3.5, program dönemi sonunda yüzde 2.9 olarak gerçekleşeceği öngörülüyor. Bunun için program döneminde, mali disipline kararlılıkla devam edilerek kaynakların verimli kullanılması sağlanacak ve belirlenen alanlarda tasarrufu sağlayacak yapısal değişiklikler hayata geçirilecek. Harcama gözden geçirmelerine devam edilecek, harcama programlarının etkinliği artırılacak ve harcamalar kontrol altında tutulacak. Kamu mali yönetiminde sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde verginin tabana yayılması ve gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek. Dijital ekonominin sağlıklı ve tam olarak kavranması ve vergilendirilmesine yönelik çalışmalara devam edilecek. Kamu gelirlerine yönelik tahsilat performansı artırılacak, vergi denetiminde risk odaklı ve uzaktan denetim sistemleri uygulamaya alınacak.

YEŞİL DÖNÜŞÜM PROGRAMDA

Yeşil dönüşümün de yer aldığı programda, bu konuda neler yapılacağı da sıralandı. Buna göre, sanayi, ticaret, ulaştırma, çevre ve enerji alanlarında yeşil dönüşüm ve döngüsel ekonomiye geçişi destekleyici yeni yaklaşımlar, dış finansman imkânları da dikkate alınarak, destek ve kredi teşvik mekanizmaları çerçevesinde hayata geçirilecek, başta geri dönüşüm teknolojileri olmak üzere verimlilik artıran ve sera gazı emisyon artışını sınırlamayı hedefleyen yatırımlar desteklenerek, uluslararası ticaret alanında iklim değişikliği politikalarıyla uyumlu şekilde ihracatın rekabet gücü artırılacak. Yeşil OSB ile yeşil endüstri bölgesi sertifikasyon sistemi tamamlanarak, çevreye duyarlı, sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi alanları oluşturulmasına hız verilecek. Finansal sektörün düzenleyici çerçevesi sanayinin yeşil dönüşümünü kolaylaştıracak şekilde geliştirilecek. Çevreye duyarlı yatırımların finansmanı amacıyla uluslararası standartlarla uyumlu rehber hazırlanarak, yeşil tahvil ve sukuk ihraçları teşvik edilecek. Sıfır atık uygulamaları hanehalkını da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacak ve üretimin kritik alanlarındaki ihtiyacın dışında kalan atık ithalatının azaltılmasına yönelik tedbirler alınacak.

Büyüme, enflasyon ve işsizlikte hedefler

Büyüme Enflasyon İşsizlik

2021 9.0 16.2 12.6

2022 5.0 9.8 12.0

2023 5.5 8.0 11.4

2024 5.5 7.6 10.9

NOT: 2021 gerçekleşme tahmini, diğer yıllar ise program tahmin