Şevket Keskin: Bir Arpa Boyu Yol Alamadık

Şevket Keskin: Malatya'da sizi ağırlamak esnaf sanatkar camiasında sizi ağırlamaktan büyük bir mutluluk duyduğumu ifade etmek isterim. En azından Malatya'nın sorunlarını dile getirme imkanı verdiniz bundan dolayı da esnaf sanatkarlar camiasına da size de çok teşekkürler ediyorum Malatya esnaf sanatkarlar odaları birlik başkanıyım. 39 tane odamız var 25 bin faal esnafımız var dolayısıyla üç ile çarparsan aşağı yukarı 100.000 esnafı temsil eden ailesiyle beraber 100-150 bin esnafı temsil eden bir kurumun başındayız. Diğer tarafta da dediğim gibi Malatya'da kime sorsanız esnaf sanatkarlar camiası başkanı Şevket Keskin kim deseniz size gösterirler. Yıllarca da bu işi yapıyoruz yani bizim yaptığımız esnaf sanatkar camiasını bilirsiniz hizmet sektörü bizim biz icra makamı değiliz ama çoğu bizi icra makamı olarak görürler bugün geldiğiniz kapıdaki yoğunluğa baktığınız zaman deprem bölgesi de olduğumuz, aslında deprem bölgesi dediğimiz birinci deprem bölgesi Malatya olması lazım Malatya yıkıldı bitti tükendi.

SAYIN BAKANLARIMIZA DA DEFALARCA ANLATTIK AMA BİR ARPA BOYU DA YOL ALAMADIK.

Esnafhabertv.com: Malatya'da geçici konteyner dükkanlar açılmaya başlanmış.

Şevket Keskin: Akpınar semtine gittiğiniz zaman Malatya'nın yoğun olduğunu İstanbul'un bir kapalı çarşısı gibi Eminönü gibi bir alanı vardı o alanda 6 bine yakın esnaf sanatkarlar camiası vardı, orayı geçtiğiniz zaman Kışla caddesi, Fuzuli caddesi, Milli Egemenlik caddesi buralara baktığınız zaman esnaf sanatkarlar kesimi kalmadı. Konteynerde falan idare etmeye çalışıyoruz. O da ne kadar olur şehrin dağılım merkezi ileri yerlere verip kaldırım kenarlarında camekanlarda çok sıkıntı oldu, tuvaletlerin olmadığı, suyun olmadığı bir yerde esnaf ve sanatkar kesimin kendini idame ettirmek için elinden geleni yapıyor. Özellikle de belediye önünde çarşı yaptık, burada devlet tarafından yapıldı bir de buz pazarı dediğimiz bir pazarımız vardı, şimdi Ankara çarşısı yaptık Ankara esnaf sanatkar odalar birliği ile valiliğin katkısı ile ve Fırat kalkınma ajansı belediyenin valiliğin desteği ile yaptık. Güzel bir çalışma oldu. Bir de şey vardı Emlak Konut'un yaptığı 335 tane evimiz var. Bu en iyi yerleri söylüyorum kanal boyu dediğimiz yerde tören alanımız var. Tören alanında 70 80 kişilik işyerinin yapılması, esnaf tabii Malatya'da 20.000 esnaf ya öyle bir oldu. Esnafın tamamen işlerinin gittiğini evlerinin gittiğini arabalarının parçalandığını gelir olmadan gideri çok fazla olan esnaf sanatkar kesimin depremde baş başa kaldığımızı bugün BAĞ-KUR primlerine girdilere bakın elektrik su parası çek senetlerimizin çoğunun geri dönmesi ama kazancımızın olmadığını bunu sayın bakanlarımıza da defalarca anlattık ama bir arpa boyu da yol alamadık.

TİCARETİ AYAĞA KALDIRMADIĞINIZ BİR MEMLEKETTE AYAĞA KALDIRAMAZSINIZ.

İNŞALLAH HÜKÜMETİMİZE GÜVENİYORUZ CUMHURBAŞKANIMIZA İNŞALLAH BİR AN ÖNCE BURAYI AYAĞA KALDIRIR.

Esnafhabertv.com: Bunları yetkililere anlatamadınız mı ?

Şevket Keskin: Esnaf sanatkarlar camiası için sayın reise de söyledim yani cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmemizde de bunu anlattım ticareti ayağa kaldırmadığınız bir memlekette ayağa kaldıramazsınız. Çünkü Ahilik kültürüne aynı yerden baktığınız zaman Osmanlı zamanında daha asker gitmeden önce ahilerin gittiğini orada sofranın kurulduğunu yemeklerin yapıldığını ticaret ayağa kalktıktan sonra oraya yerleşim yeri yapıldığını ticaret olmadan hiçbir yere ayağa kaldıramazsınız, Malatya'yı da ayağa kaldıramazsınız bunu ben defalarca dile getirdim. İnsanların karnını doyurmadan mutlu edemezsiniz ne yaparsanız yapın akşamleyin çocuğunuzun nafakasını evinize götürmediğiniz zaman o insanlar ne kendi mutlu olabilir ne çocuğu mutlu olabilir önemli olan bizim bir an önce esnaf ve sanatkarlar odasının ticareti ayağa kaldırmak için mücadele veriyoruz inşallah başarılı oluruz ama bizim deyimimizle yarım sene geçti. Bugün altıncı aya girdik depremin olduğu günden bugüne benim gözümde yaptığımız yer 500-600 tane normal bir yer yaptık diğerleri küçük yerler 3000 küsur cam konteyner var işe geçiş yerleri ama 20.000 esnaf var burada 20.000 esnafın içinde 3000 5000 esnafa yer verirseniz diğer esnafı ne yapacaksınız. Çünkü adam yıllarca yapmış senedi var sepeti var para kazanacak da senedini ödesin elektriğini ödesin doğalgazını ödesin çocuğun nafakasını ödesin burada büyük bir sıkıntı içerisindeyiz inşallah hükümetimize güveniyoruz cumhurbaşkanımıza inşallah bir an önce burayı ayağa kaldırır.

ŞEVKET KESKİN: Siz bunun altından çıkamazsınız ki borcun üstüne borç getirmek demin de söyledim kredi kartları gibi

ESNAFHABERTV.COM: Kartopu gibi büyüyor.

ŞEVKET KESKİN: Kartopu gibi büyür. Şimdi biz de şey vardır çok bilinçli bir insan, oğlum olayı büyütürsen büyür küçültürsen küçülür. Şimdi bunlar olayı büyüttüler, ertele, ötele, ertele, ötele

ESNAFHABERTV.COM: Esnaf ve sanatkar sevgisi bakışıyla merkezine ona, afet de ilgili bir proje geliştirseydi ticaret bakanı, bu sorunların hepsini hallederdi. Bütün ülke içinde esnafı kattı, kredi

ESNAFHABERTV.COM: Esnaf yokken dükkanı alıyor bura ağır hasarlı

ŞEVKET KESKİN: Aynen öyle

ESNAFHABERTV.COM: Bak bunu ben Maraş'ta gördüm, Malatya'da gördüm.

ALTI AYDIR DAHA MALATYA'DAN FAZLA BİR YIKIM DA OLMADI SADECE DEPREMDE AĞIR HASARLI OLAN FİLAN YERLER ENKAZLARI KALDIRILDI.

Esnafhabertv.com: Ahilik diyoruz da depremde Ahilik geleneğini nasıl rol oynadı?

Şevket Keskin: Ahilik geleneği başlı başına ahilik değil bir kültürdür bir yaşamdır, ahilik öyle dışarıda anlatılacak gibi değil ahiliği yaşamak lazım bilmek lazım ahilik paylaşmaktır, görüşmektir. Ahilik bir memleketi ayağa kaldırmaktır, ahilik doğruluktur, dürüstlüktür, ahiliğe baktığınız zaman bizim dinimizde de vardır. Komşusu aç yatarken kendisi tok yatan bizden değildir, ahiliğin kültürü budur, ahilik der ki ben siftah yaptım komşum yapmadı benden alma komşumdan al öyle bir gelenekle geliyoruz. Tabii ki esnaflık çok farklı bir şey bugün cenazende olsa insanlara ekmek yetiştirmek zorundasın, insanların lokantayı açmak zorundasın, cenazen yerde olsa dahi bunu yapmak zorundasın çünkü esnaf meslek esnaf dediğin zaman büyük kültür büyük bir meslektir. Bu mesleği yapmak için de çok büyük zorlukları var. Şimdi ahilik kültürü ile bağdaştırdığınız zaman yardımlaşma vardır ama bugün Malatya'ya baktığınız zaman 11 ile değil, 4 ile baktığınız zaman Maraş, Hatay, Adıyaman, Malatya aslında deprem üstüne bakarsan bunu AFAD nasıl bildiriyi yayınladı bilemiyoruz. Şimdi Malatya'ya baktığınız zaman Malatya'nın tamamı yıkılmış ben Maraş'a gittiğimde bizden çok iyiydi. Adıyaman iyiydi. Hatay'ın bir bölgesi ama Malatya'nın ilçeleri ile beraber köyleri mahalle kalmadı. Mahalleleriyle beraber yerle bir, daha bizim burada 30.000 tane blok yıkılacak bu blokların içinde 3-5 bin tane 3-5- 10 tane bireysel konut olduğunu düşünürseniz 150-200 bin tane konutun yıkılacağı olacak. Altı aydır daha Malatya'dan fazla bir yıkım da olmadı sadece depremde ağır hasarlı olan filan yerler enkazları kaldırıldı. Bugün siz de gezip görürseniz her tarafta yıkım var, her tarafta bir şey var. Bir de şimdi asbest korkusu var, hastalık korkusu var, akciğer kanseri korkusu var, kızamıklar başlamış, insanlar sıcakta konteynerde, artık insanlar bunalmış durumda artık o insanları rahatlatmak için acıyla ticareti ayağa kaldırıp arkasından konutları acilen başlamak lazım.

BİZ AHİLİK KÜLTÜRÜNÜ KENDİMİZE REHBER ALIRSAK BİZ SORUNLARIN ALTINDAN KALKARIZ BAŞKA KALKAMAZ

Esnafhabertv.com: Depremin olumsuz etkileri esnaf ve sanatkarın ahilik kültürünü hayata geçirmelerinde zorluk mu yaşatıyor?

Şevket Keskin: Bir şey yok ki ben ahiliğin ne olacağına Kimin kime yardım edeceğini bizde bir söz vardır hatırlarsanız yani onu ne umarsın bacından bacın ölüyor acından yani şimdi biz bunu nasıl tarif edeceğiz ki şimdi hiçbir iş yerimiz kalmadı hiçbir şeyimiz kalmadı ahilik kültürü dediğimiz zaman tabii ki bir yaşam biçimidir yani ahilik kültürü böyle bir yaşamdır dostluk var kardeşlik var akrabalık var her şey var yardımlaşma vardır yani ahilik kültürü öyle bir kültürdür ki gerçekten bir yaşamdır imkan olsa da bunu okullarda tamamen okutasın hani gençler şimdi Avrupa kültürü Avrupa Birliği kültürü diyorlar ya aslında bizim en büyük kültürümüz ahilik kültürü er şey var içerisinde okuduğunuz zaman incelediğiniz zaman her şey var ama bugün ben size söyleyeyim mi bugünkü Malatya'da ahilik kültürünü anlatmak çok farklı bugün çünkü biz her şey bitmiş ahilikte de anlatsak bir şey çıkmaz diğer tarafta da ahilik nedir yardımlaşmadır şimdi yardımlaşma yok insanların birbirine yardım edecek imkanımız kalmadı ki kimsenin kimseye yardım edecek imkanı kalmadı herkesin evi yok işi de yok çocuğu yok annesi Yok babası yok yetim insanlarımız çok 1200 1300 tane cenazemiz kaldı kardeşlerimiz cenazelerini toprağa verdi ama dışarıda daha farklı söyleniyor bugün sadece Malatya değil 4 tane il 2 tane ilçede büyük bir sıkıntı olduğunu inşallah bu sıkıntıyı da en kısa zamanda ahilik kültürü önümüze rehber ederek atlatmak zorundayız ne diyeceğiz bütün memleket bütün milletin birlik beraberlik içinde olmak yardımlaşma mesela öyle yardımlar geldi ki çocuk kumbarasını bozmuş Malatya'ya göndermiş çocuğun bezini birini almış diğerini göndermiş üzerine yazmış gücüm bu kadardı işte ahilik kültürü bu yardımlaşma kardeşlik bölüşme paylaşma ahilik kültürü bu ahilik kültüründe başka söz gelişi demek ve bir haftanın içerisinde anlatılacak ahilik kültürü bir yaşam biçimi başta da söyledim eğer biz ahilik kültürünü kendimize rehber alırsak biz sorunların altından kalkarız başka kalkamaz.

SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZA MALATYA'YI YA TAM OLARAK ANLATAMADIĞINI MALATYA'NIN BÖYLE YIKILMADIĞINI GÖSTERMEDİĞİNİ İNSANLARIN GELİP ARABAYLA GELİP BELLİ BİR BÖLGEYİ GEZDİ

Esnafhabertv.com: Peki deprem sonrası yaşanan esnaflarda finans, üretim, istihdam konusunda sıkıntılar nelerdir?

Şevket Keskin: İstihdam dediğiniz zaman Malatya'da yer kalmadı ki istihdam yapalım, elimizdeki işçiler de kaçtı, elimizdeki işçiler de gitti. Şimdi insanlar asgari ücretle eşe dosta mantığıyla onlar gitti. Bizim en büyük sorunumuz Malatya yıkıldı ama Malatya'nın halkı da yıkıldı, esnafı da yıkıldı, biz de yıkıldık. Hepimiz depremzedeyiz. Deprem hepimize vurdu, polise vurdu, memura vurdu, amire vurdu, işçisine vurdu, belediyede vurmadığı kimse kalmadı ki şimdi esnaf sanatkarlar camiasına baktığın zaman zanaatkar dediğin insanların çoğu kaçmaya başladı Malatya'ya baktığın zaman Malatya'nın ayağa kalkması için belki 10 yıl belki daha fazla bir süre lazım, onun için insanlar kendini idame ettirmek için çalışıp çocuğunun nafakasını kazanmak için ne yapacak, başka yerlere gitmeye başladı. Mesela göç verdik en azından bir ara toparlandık son 5.3 ardından 4.8'in gelmesi bilim adamlarının demesine göre 6 noktanın üzerinde depremler olması, son ikisinde de hatta 3 depremde de, bu günlerde insanların tamamının Malatya'yı boşalttığını, memurun amirin gittiğini, beyaz yakalıların gittiğini yani Malatya'da bahçesi tarlası olan, esnaf olan, gidecek başka bir gücü olmayan insanlar şimdi Malatya'da ikamet etmeye kalktılar. Malatya'yı nasıl ayağa kaldıracağız diye hep birlikte Malatya'yı düşünmek lazım burada en büyük sorunumuz sayın Cumhurbaşkanımıza Malatya'yı ya tam olarak anlatamadığını Malatya'nın böyle yıkılmadığını göstermediğini insanların gelip arabayla gelip belli bir bölgeyi gezdi yani işte Abdullah Gül parkı Sümerbank'ın önünde belediyenin önünde burada bir yıkıntı yok yeşillik alan sadece gelen devlet adamlarına oraya gezdirip göstermesi insanların da gidip gerçekten Malatya'nın yıkılmadığına, Malatya'nın can kaybı olduğuna gidip yukarıda anlattıkları zaman Malatya hep geri plana yıkıldı ama biz gördüğümüz yerde mahallelerde köylerde ilçelere gittiğimiz caddelerde sokaklara gittiğimiz yerde gittiğimiz yer tamamen yıkılmış, enkazı kalmamış hayalet şehir gibi geçen yine valimiz gelmişti. Vali ile görüştük dedim sayın valim herkes Malatya'yı çok iyi görüyor Malatya'nın yıkılmadığını sarı bir bölge olduğunu söylüyorlar ama siz de bugün Malatya'yı bir gezin dedim ben bugün gezdim hayalet şehre benziyor hiçbir yerde ışık yanmıyor şimdi böyle bir şehirde ne istihdam olur ne gelir olur ne kazanç olur ne de insanların yerinde tutabilirsin bir an önce ticareti ayağa kaldırmak lazım Akpınar semti ile Sıtmapınar arasında dediğimiz 450 dönümlük bir alanımız tamamen yıkıldı orayı tamamen yapıp tamamen hemen ayağa kaldırmak oraya 20.000 esnaf değil eğer Bizim dediğimiz gibi bloklar halinde yaparsa bizim bir Cadde AVM'miz var bilirsiniz Cadde AVM gibi 4 tane 5 tane blok yapıp da Rus pazarı dediğimiz yerde 91 binde öğrenci okulun yanına ve ya Sıtmapınar'ına kadar getirdiğimiz zaman inan olsun Malatya'da giden göçü geri getiririz hatta göç alırız eğer biz ticarete ayağa kaldıramazsak biz Malatya'da durmadan göç veririz bunun için de ne ahilik dayanabilir ne vatandaş dayanabilir hiçbir kültür buna karşı gelemez bu gücü kaldırması mümkün değil bir an önce hükümette yetkililerimiz de siyasilerimizden beklentimiz bir an önce Malatya'nın nasıl yıkıldığını Malatya'nın nasıl tükendiğini esnafın nasıl bittiğini 20.000 esnafın ayak altı olduğunu evinin olmadığını arabasının olmadığını iş yerinin olmadığını ve bütün iş yerlerine bütün servetini bütün esnafın servetine fazla bir servet yok 30-40 milyonluk bir servetin de tamamen toprak altında kaldığını bütün birikimini orada gömdüğünü onun için devletten beklediğimiz Bağ-kur primlerini alamaması 1 yıl boyunca daha esnaf ve sanatkarlar odasına girdilerin alınmaması ve faizsiz acilen Kredi verilmesi lazım insanların biraz kendilerini toparlaması lazım ki insanların çocuklarının karnı doysun ki insanlar mutlu olsun.

KREDİLERİ ERTELEDİLER…KAR TOPU GİBİ BÜYÜYOR…

Esnafhabertv.com: Kredi ödemelerinin ertelenmesi fayda sağlamadığı mı?

Şevket Keskin: Siz bunun altından çıkamazsınız ki borcun üstüne borç getirmek demin de söyledim kredi kartları gibi…Kartopu gibi büyür. Şimdi biz de şey vardır çok bilinçli bir insan, oğlum olayı büyütürsen büyür küçültürsen küçülür. Şimdi bunlar olayı büyüttüler, ertele, ötele, ertele, ötele… Esnaf ve sanatkar sevgisi bakışıyla merkezine ona, afet de ilgili bir proje geliştirseydi ticaret bakanı, bu sorunların hepsini hallederdi. Bütün ülke içinde esnafı kattı, adam diyor ki benim binamı yıktı orta hasarlı yıktı, ya kardeşim benim yerim yok, ben nerede çalışacağım nerede yapacağım yerim yok. Kimi ağır hasarlıydı orta hasara döndürdüler, ağır hasarlıyı orta hasara döndürdüler, bilinçsiz gençleri gönderdiler. Bilinçsiz demeyelim gençleri gönderdiler içeriye girmediler.

DEPREMİ YAŞADIK EZİLDİK BÜZÜLDÜK HER ŞEYİMİZ GİTTİ UMUDUMUZU KAYBETTİK.

Esnafhabertv.com: Peki bu deprem anında veya sonrasında unutamadığınız ve çok etkilendiğiniz bir anı hikaye var mı?

Şevket Keskin: Ben size şunu söyleyeyim, ilçelere gittiğimiz köylere gittiğimiz zaman depremin ilk döneminde hayvanların enkaz altında kaldığını, kimsenin olmadığını, hayvanların bağıra bağıra can verdiğine, insanların göçük altında kaldığını, kimin çocuğunu kimin torununu kimi eşini kaybeden insanları gördüğünü zaman o anıları hiçbir zaman unutamazsınız ki hiç unutmazsınız, belki sizin canınız sağdır, iyidir ama sizin komşunuzun torunu ölmüş hanımı ölmüş kendisi ölmüş tek bir insan kalmış. Geçen bir hoca vardı hocayı sordum çocuğu tanımadım bir yerde gördüm ya arkadaş sen dedi ki ben Mehmet hocanın oğluyum ben de hocam nasıl dedim. Dedi ki annem babam iki çocuğum karım enkaz altında can verdiler ben tek başıma o an dışarı çıkmıştım dedi şimdi bu tür olaylarda hangi anıyı anlatacağız ki insanlar enkaz altında bağıra bağıra. Bir de bir soğuk var - 20-25 derece soğuk altında kar yağarken biz depremi yaşadık ve şimdi depremin sadece binalarla şunlarla bunlarla değil biz vatandaş olarak da depremi yaşadık ezildik büzüldük her şeyimiz gitti umudumuzu kaybettik. İnşallah umudumuzu kaybetmeden bu memleketi ayağa kaldırırız, servetimizi kaybettik, umudumuzu da kaybettik şimdi hala sallanıyor. Malatya halen rakam verilmiyor ama deprem olacağı söyleniyor gerçi Türkiye genelinde söyleniyor ama cenabı Allah bizlere bir daha biz değil bütün dünyada devletlerine böyle bir yıkımla böyle bir felaketle karşı karşıya getirmesin inşallah.

Bu röportaj Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği bünyesindeki Ahi Enstitüsü; İçişleri Bakanlığı Sivil toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yürüttüğü “Ahilik Töresi Afet Bilinci Güvenli Millet, Güvenli Devlet” başlıklılar projesi kapsamında 6 Şubat'ta depremi ve daha sonra sel felaketiyle karşı karşıya kalan Hatay, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya illerinde esnaf odaları başkanları esnaf ve sanatkarlar ile çekilen filmlerden derlenerek yayınlanmaktadır.