AVM sayısı 436 olmuş, esnaf nasıl bitmesin!
2007 yılında 145 olan AVM sayısı 2020 yılında 436 olmuş. Bu düzende bakkal, manav, kasap ayakta kalabilir mi?
CHP Mersin Milletvekili Cengiz Gökçel, "2007 yılında 145 olan AVM sayısı 2020 yılında 436 olmuş. Bu düzende bakkal, manav, kasap ayakta kalabilir mi? Esnaf kardeşlerimin şunu bilmesini isterim: AKP sayesinde AVM sayısı 436’yı buldu. Esnaf bu şartlarda ayakta kalabilir mi; AVM’lerle, zincir marketlerle rekabet edebilir mi?" dedi.
TBMM Genel Kuruluna hitap eden Gökçel'in gündeminde ekonomi ve esnafın durumu vardı.
Gökçel şöyle konuştu:
"Coronavirüs pandemisi başlayalı aşağı yukarı bir yıl oldu. Bu bir yıllık süreçte esnaf yardımdan mahrum kaldı. Devlet, esnafa gerçek anlamda destek olması gerekirken, onları borçlandırmayı tercih etti, esnafı yokluğa mahkûm etti.
Bakın, Ankara’da önceki gün kafe, bar, restoran işletmecileri hemen Meclisin arkasında protesto gösterilerini yaptılar. Havaya dilek balonları uçurdular. AKP iktidarına sesini duyuramayan esnaf, dilek balonlarıyla sesini duyurmaya çalıştı ama duyan yok.
Değerli arkadaşlar, biz esnafımızın derdini, sıkıntısını biliyoruz, ne hâlde olduğunu biliyoruz. Cumhuriyet Halk Partisi olarak esnafa destek vermek için daha önce Meclis araştırma önergeleri, kanun teklifleri verdik. AKP ve ortağı MHP bunları dikkate almadı, önergeleri reddetti. Onlara göre esnafın sorunu yok, aslında ülkede hiç kimsenin sorunu yok ama gerçek öyle değil. Özellikle esnafın sorunları dağ gibi büyüdü.
Şunu söylemek lazım: Pandemiden önce AKP’nin uyguladığı yanlış ekonomi politikası yüzünden esnafın durumu kötüydü, şimdi ise perişan hâlde. Bakın, malum market zincirleri var ya, köylere dahi girip gariban bakkalın, kasabın, manavın, fırıncının ekmeğine göz dikenlerden bahsediyorum, sadece bu 3 market zincirinin toplam şube sayısı 30 bin civarında. Bu şartlar altında bakkalın, manavın, kasabın, fırıncının para kazanabilme şansı olabilir mi? Türkiye’deki AVM sayısı 436’yı bulmuş. Peki, konfeksiyoncunun bu şartlarda rekabet şansı olur mu? Verdiğimiz kanun tekliflerinde dedik ki: “Pazar günleri ve resmî tatillerde AVM ve zincir marketler kapalı olsun; bakkallar, büfeler, manavlar, fırınlar en azından haftanın bir günü bari iş yapsın.” Biz AVM’ler olmasın demiyoruz, olsun ama bizim bakkalımız, manavımız yok olmasın, onlar da para kazansın istiyoruz, onlar da çocuklarına harçlık verebilsin, çocuklarının başı yere eğilmesin diye uğraşıyoruz. Biz bu noktada adaletin sağlanmasını istiyoruz, AVM’lere karşı değiliz ama bir planlama olmalı. 2007 yılında 145 olan AVM sayısı 2020 yılında 436 olmuş. Bu düzende bakkal, manav, kasap ayakta kalabilir mi? Esnaf kardeşlerimin şunu bilmesini isterim: AKP sayesinde AVM sayısı 436’yı buldu. Esnaf bu şartlarda ayakta kalabilir mi; AVM’lerle, zincir marketlerle rekabet edebilir mi?
Değerli arkadaşlar, Türkiye oransal olarak AVM’lerin kapladığı alan bakımından dünyada ilk 10 ülke arasında, bu AKP’nin eseri. AKP bununla övünüyor olabilir ama esnaf bu tablo yüzünden tükendi. Almanya, İspanya, Fransa, Belçika, Danimarka, Polonya, Portekiz, Yunanistan; bu ülkelerde bizim dediğimiz gibi haftanın bir günü AVM’ler, zincir marketler kapalı. Bu ülkeler küçük esnafın, bakkalın, kasabın, manavın, fırıncının para kazanmasını istiyor, geçimlerini sağlamaları istiyor, kimseye muhtaç olmadan ayakta kalsın istiyor. AVM ve zincir market çalışanları tatilden mahrum, aileleriyle vakit geçiremiyorlar; AVM ve zincir market çalışanlarının ne kadar zor şartlar içinde olduğunu hepimiz biliyoruz. Bizim esnafımızın, işçimizin Avrupalıdan ne eksiği var? Çalışanlarımızın ne günahı var? On dokuz yıldır planlama yapılmadan bir ülke nasıl yönetilir, hayret ediyor insan. Güçlü bir ülke… Gerçi ülke yönetilmiyor aslında savruluyor. Esnaf sicil affı istedi, yapmadınız, esnafa doğru düzgün destek vermediniz. Esnaf diyor ki: “Haftada bir gün iş yapalım. AVM’ler, zincir marketler bir gün kapalı kalsın. Biz de çocuklarımızla, ailemizle vakit geçirelim, nefes alalım.”
Esnaf “Biz bittik.” diyor ama AKP hâlâ bu sesi duymuyor, duymakta istemiyor.
Benim de şehrim olan Mersin biliyorsunuz yayla kültürü bakımından çok gelişmiş bir il. Burada kışın, 300 nüfusun olduğu zamanlarda gariban bakkal oraya hizmet vermeye çalışıyor. Yayla mevsimi geldiğinde, yaylacılar gelince iki ayda para kazanabiliyor ama o yaylada bile AVM zincirleri var arkadaşlar. Sizin, Türkiye’de bütün esnafı esir alacak o 3 market zinciri, oradaki küçük esnafı da teslim alıyor, kasabı, manavı orada esir alıyor. (CHP sıralarından alkışlar) Bu insanlar hem kendi geçimlerini sağlıyorlar hem bulundukları beldede, köyde orada kapalı olmamak için bir yılın dokuz ayında, on ayında direniyor, iki ayda para kazanmayı hedefliyor ama sizin yarattığınız düzende AVM zincirleri, bu esnafın varını yoğunu elinden almasına neden oluyor, kaybetmesine neden oluyor."
