Kaldırımlar Peşkeş mi Çekildi?

Yerel yönetimlerin pazarcılara haksızlık yaptığını öne süren Türkiye Sebzeciler Meyveciler Seyyar Pazarcılar Federasyonu Genel Başkanı Ali Karaca yapılan yüklü bağış karşılığında belediyelerin, marketlerin manav reyonlarını yayaların hakkı olan kaldırımlara kurmalarına göz yumduğunu söyledi.

Mustafa Talha Cabadak'ın sorularını cevaplayan Türkiye Sebzeciler Meyveciler Seyyar Pazarcılar Federasyonu Başkanı Ali Karaca'nın açıklamaları şu şekilde:

Pazarcılar, pandemi dönemini nasıl geçiriyor?
-Biliyorsunuz ki ülkemizde bulunan insanların birçoğunun gıda ihtiyaçlarını karşıladığı alan Pazar yerleridir. Marketlerdeki fiyatların yüksek olmasından dolayı da insanlar pazarları tercih ediyor. Çünkü markette 8 lira olan ürün pazarda 5 lira veya markette 5 lira olan ürün pazarda 3 lira oluyor. Pazarların bir de şöyle bir yönü var; emekliler, asgari ücretliler, zor şartlarda geçimini sürdürenler var ve Pazar yerlerinde maddi anlamda her kesime hitap eden ürünler rahatlıkla bulunabiliyor. Bir ürünü 1 liraya da bulabilirsiniz 4 liraya da bulabilirsiniz. Ancak marketlerde bu durum böyle değildir. Halkın her kesimine aynı fiyat sunuluyor. Bundan dolayı gıda sektöründe pazarların önemli bir yeri vardır ve vatandaşlar tarafından oldukça çok tercih ediliyor.

Pandemi sürecinde, pazarcılar devlet tarafından herhangi bir yardım aldı mı?
-Şu an Sayın Cumhurbaşkanımız, bu konuda çalışıyor. Kira ve 3 aylık maddi destek ile pazarcı esnafa ve teşkilatımıza yardımcı oluyor. Bu çalışmalardan bütün esnaflar faydalanıyor. 

Pazarcılar, yerel yönetimlerden herhangi bir destek gördü mü?
-Belediyelerden maalesef devletimizin verdiği desteğin aynısını göremedik. Belediyeler esnafın zor gününde işgaliye harçlarını hala almaya devam ediyor. Pandemi süreci bitene kadar bu harçları almaması gerekir. Çünkü bu işgaliye harçları yüzünden birçok pazarcı zor durumda kalıyor.
Mesela ülkemizde şu an sürecin getirisi olarak hafta sonları yasaklar var. Dolayısıyla cumartesi-Pazar kurulmayan pazarlar var. Ancak belediyeler hala o pazaryerleri için pazarcılardan işgaliye harçları almaya devam ediyor. Bunları hala bir türlü aşamadık ve çözemedik. Bu konuda yerel yönetimlerden ciddi anlamda ne destek görüyoruz ne de yardımlarını görüyoruz. 

Yerel Yönetimlerin Esnafa Zerre Faydası Yok

Peki süpermarketlerin, manav reyonlarını dışarıya taşıması hakkında ne düşünüyorsunuz?
-Bizler buna kesinlikle karşıyız. Bu durum yerel yönetimlerin küçük esnafa, pazarcılara, esnafa yaptığı haksızlıktır. Market zincirleri, maddi anlamda iyi oldukları için belediyelere yaptıkları bağışlarla, belediyeden istedikleri bütün imkanları elde edebiliyor. Yani yerel yönetimler, market zincirlerine küçük esnafı ezdirtiyor. Yerel yönetimlerin küçük esnaflara zerre kadar faydaları yok.
Kaldırımları işgal eden marketleri görüyorsunuz, kaldırımları Pazar alanı gibi kullanıyorlar. Bu durum Türkiye’nin her yerinde bu şekilde. Halbuki bu kaldırımlar kamuya ve yayaya ait. Maalesef belediyeler bu konuda hiçbir işlem yapmamakla birlikte her türlü imkânı da marketlere sunuyorlar.

Kimsenin Çıkar Sağlamasına Müsaade Etmem

Geçmişte Mansur Yavaş ile aranızda bir polemik yaşandı. Bu polemiği, son durumlarla birlikte, sizin ağzınızdan duyabilir miyim?

-O zaman Sayın İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu’nun istifasına kadar bir açıklaması olmuştu. Sayın Soylu, hafta sonu yasağını cuma günü saat ondan sonra duyurmuştu. Bu yasağa pazarcı esnafı, hâl esnafı hazırlıksız yakalandı. Üstelik yaz ayıydı ve bilirsiniz meyvelerin yaz aylarında dayanma süreleri daha kısadır. Hafta sonu kapalı olunca haliyle bu meyvelerin pek çoğu çürüdü. Mansur Bey’de bütün bunları toplayarak esnafa yardım ettiğini söylemişti. Ben bunu o zaman yalanladım. Çünkü ben Polatlı’da Pazarlar Odası Başkanıyım ve Polatlı, Ankara’ya bağlı bir ilçedir. 10-15 kişi hariç Ankara Büyükşehir Belediyesi kimsenin malını toplamadı ya da almadı. Bende bir tepki olarak bunu dile getirdim. Keşke alsalardı ancak öyle bir durum olmadı. Kamuoyuna da olmamış bir şeyi olmuş gibi göstererek, bizim üzerimizden kimsenin çıkar sağlamasına müsaade etmem. 

Pazar Yerleri Kapalıysa Marketler de Kapansın

Peki şu an pazarcının, devletten ilk beklentisi nedir?
-Şu kısıtlama günlerinde, pazarcıların çok şükür bir sıkıntısı yok. Tek sorun hafta sonu pazarların kapatılmasıdır. Bu konuda devletimizden talep ettiğimiz yardım, hafta sonu da pazarların olması yönündedir. Çünkü marketlerin sebze-meyve reyonları açık. Sonuçta bu virüs bulaşıyorsa oradan da bulaşabilir. Hastalık yani her yerde var. Bir kapatma yasağı oluyorsa, bu her yere olmalıdır ya da hiç olmamalıdır. Pazar yerleri iki gün boyunca nasıl kapalıysa, marketler de kapatılsın. Kimse evinde iki gün domates, biber, patlıcan yok diye aç kalmaz. Sonuçta bu durum sadece iki gün geçerli ve yasak herkes için geçerli olmalıdır. Şartların eşit olması gerekir. Market zincirleri sahipleri zaten ekonomik anlamda güçlü kişilerdir. Yani bu kişilerin işletmelerinin açık olup Pazar yerlerinin kapalı olmasını doğru bulmuyorum. Hafta sonları insanlar 1 kilo meyve alacağım diyerek yine sokaklara, caddelere çıkıyor. Bu şekilde aynı hamam aynı tas yani değişen bir şey olmuyor. Bana göre yasağın hafta sonları herkes için olması gerekiyor. 

Sürecin daha da uzaması durumunda, mobil araçlar kullanarak mobil pazar yeri oluşturma gibi bir düşünceniz var mı? 
-Türkiye genelinde gerek ilçelerde gerek illerde gerek büyükşehirlerde olsun bulunulan yerin merkezinde pazaryerleri vardır. Hafta sonları böyle merkezlerin rağbet gören yerlerinde pazarlar açık olabilir. 

Eklemek istediğiniz herhangi bir şey var mı?
-İlgi ve alakanızdan dolayı teşekkür ederiz. Sizler bizim sesimiz, kulağımız oluyorsunuz. Bu vesileyle Çalışan Gazeteciler Gününüzü kutlarım