Mehmet Altun: Bizim En Büyük Afetimiz 3 Harfli Marketler

Şanlıurfa Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Mehmet Altun, "Kıyamet" denilen depremde yaşadıklarını Esnafhabertv.com'a anlattı.

Esnafhabertv.com: Sizi tanıyabilir miyiz?

Mehmet Altun: Benim ismim Mehmet Altun. Şanlıurfa bakkallar ve bayiler  esnaf odası başkanıyım. Sizlere öncelikle hoş geldiniz diyorum, ilgi ve alakanızdan dolayı gayretlerinizden dolayı sizi ve ekibinizi kutluyorum. Öncelikle Şanlıurfa bakkallar ve bayiler kısaca tanıtmaya çalışacağım. Şanlıurfa bakkallar ve bayiler odası 1950 yılında kurulmuş hâli hazırda 8800 tane kayıtlı 3800 tanede sicilli üyemiz var diğerleri sicilleri haricindeki esnaflar geçmişte sicilsiz olarak Şanlıurfa odamıza kayıt olmuşlar, kayıtları halen aktif olarak devam etmektedir. Şanlıurfa merkez ilçedeki bakkallar kuruyemişçiler kırtasiyeciler bir kısım matbaacılar bir kısım camcılar bir kısım değirmenciler okul kantinleri tekel büfeleri ve minimum mamullerin bayileri bizim odamıza kayıtlı üyelerimiz dir. Üyelerimizin başlıca sorunlarından bir tanesi bir her ne kadar sayısal olarak çoğunluk teşkil ediyorsak ta genelde hem okuma yazma seviyesi düşük olan hem de ekonomik geliri düşük olan kesimlerden oluşmaktayız.

Üyelerimizin sorunlarından en önemlilerinden bir tanesi çok yaygın bir şekilde kontrolsüz şekilde yayılan obez bir şekilde çoğalan bu üç harfli dediğimiz marketler. Marketler önceleri şehir dışında şehrin 10 km dışında kurulsun diye biz buradan mücadelesini verirken onlar bize kontra atak yaptılar büyüme yerine küçüldüler sokak başlarına girdiler.

Dolayısıyla siz afetten bahsettiniz afet dediğiniz zaman afet sadece deprem sel yangın değil buda bizim bir afetimiz her kuşun bir baykuşu var derler ya buda bizim baykuşumuz afet derken dışardan yurtdışından gelen yabancılarda bizim için bir afet kayıt dışı çalışan esnaflarda bizim için bir afet, parası olmayıp alışveriş yapamayanlar da bizim için bir afet, tablacı tablasını doldurmuş geliyor dükkan önünde satış yapıyor buda bir afet geçmiş dönemlerde 11 ili etkileyen çok önemli bir deprem afeti yaşadık rabbim bir daha kimseye yaşatmasın devletimize de ülkemize de insanlara da hiç kimseye böyle bir afet yaşatmasın bizim bu afette pek çok esnafımızın evi yıkıldı dükkanları yıkıldı hem evi hem dükkanı yıkılanlar var. Halen şu anda konteynerlarda kalanlar var. Allah yardım etsin yine de biz diğerleri gibi Malatya Kahramanmaraş, Hatay’a göre biz onlara oranla yani nispeten biz daha az etkilendik.

Bizim bir talihsizliğimiz de onların akabinde çok büyük bir sel felaketi atlattık bu sel felaketinde de binlerce ev sele maruz kaldı binlerce işyeri sele maruz kaldı on binlerce araç yerde pert oldu buda bize çok önemli oranda mağduriyet yaşattı. Bu konuda sağ olsun devletimiz ilk günden beri de güvendik halen de güveniyoruz. Mümkün olduğu ölçüde imkanlar ölçüsünde vatandaşları mağdur etmemeye çalıştı gerek valiliğimiz gerek AFAD gerekse de büyükşehir belediyemiz çok üstün hizmetler verdiler. Büyük gayretler gösterdiler bu sebeple buradan kendilerine de teşekkür ediyorum. Halende mağdur olan mağduriyeti giderilmemiş olan esnaf sayımızda çok bunlarla ilgili de ilgili bakanlıklar düzeyinde milletvekillerimizin düzeyinde çalışmalarımız oda başkanlarımızla birlikte devam etmektedir. Onların da en kısa süre içerisinde çözüleceğine inanıyorum. Depremden sonra hükümetimiz sağ olsun esnaf kredilerini açtı. Her esnaf başına 500 bin lira daha sonra depreme maruz kalanların mağduriyetini biraz daha önlemek adına 250 bin daha ekstradan verdi.

Yine biz teşekkür ediyoruz ancak esnafın işi, geliri krediyle düzelmez. Gel esnafın sana krediyi vereyim demekle esnafın işi düzelmez, esnafın işini, esnafın gelirini artırıcı projeler üretilmeli yani biz balık istemiyoruz kâr marjımızın artması lazım. Örneğin tekel mamulleri az önce siz deyindiniz bir kutu bir paket sigara satıyoruz eskiden sigarada bir adet bize kalırdı daha fazla kâr marjımız vardı. Şimdi bir paket sigara sattığımız zaman yani 10’lu paketi kast ediyorum tane bile kalmıyor sigara. Öncelikle kredi vereyim haydi işini düzelt hani kredinin de belli bir günü var, zamanı var, taksidi var ödemesi var bize kredi vermek tamam güzel ama bizim kâr marjımızı işimizi geliştirecek projeleri devletin üretmesi lazım. Bizim önerimiz işte bir tane kar marjlarımızın artması kamuoyunda halk arasında üç harfli olarak bilinen marketlerin çalışma saatlerinin en azından düzelmesi. Mesela sabah 10 da açtın akşam 20 de kapatsın. cumartesi Pazar kapalı olsun veya sattığı ürünlere belli bir kriter getirilsin. Bazı ürünleri satsın bazı ürünleri satmasın. Kalem pilden şekere kadar televizyondan basketbol topuna kadar elektrikli sobasından oto lastiğine kadar satıyor. Bu zihniyete birilerinin dur demesi lazım benim şimdilik arz edeceklerim bunlar herkese.

Esnafhabertv.com: Afetlerde esnaf ve sanatkarların müdahalesi dayanışması temel amacının kültürüyle çok kısa bahseder misiniz?

Mehmet Altun: Ahilik bizim genlerimizde var. Ahilik kültürü geçmişten beri Osmanlı'dan beri kalma bir gelenek, bir kültür, Türkçede ahilik demek kardeşlik demek birlik beraberlik demek dayanışma demek, kendisi muhtaç iken başkalarına verebilecek kadar cömert olmak demek, eksik ölçmemek demek, yanlış tartmamak demek, harama bakmamak demek. Bu deprem olayında gerçekten hakikaten biz Şanlıurfalılar ve Türkiye hepimiz el ele kol kola vererek bir ahilik örneği verdik, kardeşlik dayanışması verdik. Depremzedelere biz kendimiz depreme uğramış olmamıza rağmen biz kendimiz sele uğramış olmamıza rağmen elinde olan parasıyla malıyla canıyla bedeniyle hepimiz depremzedelere yardıma koştuk.

Herkes koştu ve herkese teşekkür ediyoruz el ele birlikte çok zor günler geçirdik ama o zor günleri de ahilik kültürü ile el ele kol kola birlikte aşacağımıza inanıyorum.

Esnafhabertv.com: Peki yaşadığınız afetlerde başınıza gelen sizi çok etkileyen bir olay varsa bizimle paylaşır mısınız?

Mehmet Altun: Yok ya onu geçelim yani böyle anlatacak kadar yok deşifre etmek istemiyorum onları.

Esnafhabertv.com: Ahilik töresi, afet bilinci, güvenli millet, güvenli devlet.

Mehmet Altun: Ahilik töresi, afet bilinci, güvenli devlet…

Bu röportaj   Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği bünyesindeki Ahi Enstitüsü; İçişleri Bakanlığı Sivil toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yürüttüğü “Ahilik Töresi Afet Bilinci Güvenli Millet, Güvenli Devlet” başlıklılar projesi kapsamında 6 Şubat’ta depremi ve daha sonra sel felaketiyle karşı karşıya kalan Hatay, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya illerinde esnaf odaları başkanları esnaf ve sanatkarlar ile çekilen filmlerden derlenerek yayınlanmaktadır.