- Haberler
- Afetin Esnafları
- Yahya Canlı Projeler Esnafa Sorulmuyor. Tansiyonu Yükseltmeyelim
Yahya Canlı Projeler Esnafa Sorulmuyor. Tansiyonu Yükseltmeyelim
Onları depremin çilesinde ölümün kıskacında yoğurdu kader… Ölümün kenarından döndüler. Sevdiklerini toprağa verdiler…Evleri, dükkanları yıkıldı ancak umutları yıkıldı mı ? 6 Şubat'ta asrın felaketiyle karşı karşıya kalan Adıyaman Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Şanlıurfa illerinde esnaf odaları başkanları esnaf ve sanatkarlar ile görüşen usta kalem Gazeteci-Yazar Fehmi Çalmuk Afetin Esnaflarını kaleme aldı. Neler yaşadılar, neler yaşıyorlar? Esnaf kredileri, devlet yardımları ne durumda ? Ağlayarak okuyup izleyeceğiniz Afetin Esnafları yazı dizisi ve videoları esnafhabertv.com ve youtube kanalında. Kahramanmaraş'ta yüzyılın afetini yaşayan esnaf, 'Afetin Esnafları' yazı dizisine konuştu.
Kahramanmaraş'ta yılların esnafı Yahya Canlı ile birlikteyiz..
Esnafhabertv.com: Sizi tanıyabilir miyiz?
Yahya Canlı: İsmim Yahya Canlı, 1962 doğumluyum. 40 yıldan beri Trabzon caddesinde esnaflık yapıyorum. Bu 40. Yılımız. Geçmişte profesyonel futbol oynadım. Şu anda antrenörlük yapıyorum. Hem de aynı zamanda antrenörüm. Galatasaray futbol okulunun da sahibiyim Kahramanmaraş’ta.
Esnafhabertv.com: Afetlere karşı bilincin oluşmasında ahilik töresi geleneği nasıl bir rol oynamaktadır sizce?
Yahya Canlı: Ahilik geleneği biz yapan geleneklerimizden bir tanesidir. Toplumu biz yapan geleneklerden bir tanesidir. Ahilik geleneği bizi geçmişten geleceğe bizi taşıyan bir geleceğimizdir. Bundan sonra da inşallah aynı geleneğimizi devam ettiririz. Ahilik geleneği Türk toplumunun temel taşlarından bir tanesidir. Türk toplumunun ileri noktaya gitmesinde çok önemli bir rolü vardır. Bunun daha da
gelişmesi gerektiğine inanıyoruz.
Esnafhabertv.com : Ahilik töresi afet bilinci olarak açıklarsanız, afet ve acil durumlarda bu esnaf ve sanatkarların rolü nedir sizce?
Yahya Canlı: Esnaf ve sanatkarların durumu asla tartışılmaz. Esnaf ve sanatkarlar Türk toplumunun temel taşlarını teşkil eden bir olgudur. Esnaf ve sanatkarlar gerçekten toplum içerisindeki yeri toplumun ayakta kalabilmesi için her türlü fedakarlığı yapan ve yapmaya da hazır olan bir toplamdır yani Burada esnaf ve sanatkarlar deprem ile birlikte önce her şeyini kaybetmiş eden bir şeyimizdi bu 6
Şubat depremi ile birlikte buna rağmen esnaflarımız ayakta kalmaya, topluma hizmet etmeye çok büyük gayretleri olmuştur. Biz bunu canlı olarak da gördük. Esnaflarımız depremin şokunu atlatmak ile birlikte burada acilen depremde zarar gören vatandaşlarımıza tekrar hizmet etme noktasında çok büyük gayretler olmuştur. Toplumda ki insanların ihtiyaçlarının karşılanması noktasında da elinden
ne gelirse yaptı. Onlardan da Allah razı olsun. Tekrar iş yerini açmaya çalıştı. Tekrar insanlara yardım etmeye uğraştı. Depremde zarar gören enkazları toplumda bizim tarif etmeye bile dilimizin varmadığı yağma yapmak isteyen insanlara karşı, toplumda art niyetli insanlara karşını kendini can siperhane mücadelesini devam ettirdi esnaflarımız.
Esnafhabertv.com: Afetler sonrası esnaf ve sanatkarların finans üretim ve istihdam konularında yaşadığı sıkıntılar neler?
Yahya Canlı: Burada en zor olanı, en zorda olan insanlarımızdan toplumumuzun meydana getiren temel taşlarından bir tanesi esnaflarımızdı. Esnaflarımız tabi ki bu 6 Şubat depremi öyle böyle bir deprem değil. Az önce belirttiğimiz gibi önce canını kurtarma derdinden sonra biraz normale dönmesi ile birlikte tekrar hizmetine devam etti. Daha sonra da hizmetine devam etmesi toplumun ihtiyaçlarını karşılama noktasında da gerçekten önemli bir rolü olan bu rolü de yerine getiren esnaf yapımız vardı. Burada ben bir kere daha teşekkür etmek istiyorum esnaflarımıza. Bunların ayakta kalması gerçekten toplumun daha rahat hareket etmesi konusunda çok önemli bir şeydir. Esnaf malını kaybetti mülkünü kaybetti tekrar ayağa kalkması devletimizin temel taşlarını oluşturan esnafımız, temel direğini oluşturan bir halıya sahiptir. Biz bir an önce esnaflarımızın ayağa kalkması, istihdamın yaratması, istihdamın yaratması ile birlikte insanların evlerine aş iş ekmeğin gitmesi noktasında en önemli rollerden biri de esnafımıza aittir.
Esnafımızı acil bir şekilde, yıkılan yerlerin bir taraftan da çok acil bir şekilde temellerin atılması gerekiyor. Temellerin atılması ile birlikte acil bir şekilde kalıcı işyerlerinin yapılması çok çok önemlidir. Birde burada, bundan sonra ki esnaf ve sanatkarların hayatlarının devam noktasında yerel yöneticilerimizin daha aktif rol oynamasını istiyoruz. Yerel yöneticilerden kastımız özellikle vatandaşın birebir muhatap olduğu Kahramanmaraş belediye başkanı ve yöneticilerinin daha aksiyon bir rol almasını istiyoruz.
Sürekli yıkılarak bir yere varamayız. Sürekli yıkılan bir yerleri vatandaş ve esnaflar artık görmekten moral bozukluğu ile gittikçe stresli bir ortamda kalmaktadır ve tansiyon giderek de yükselmektedir. Burada şunu bekliyoruz biz özellikle belediye başkanımdan küçük esnaflarla diyalog içerisinde olması lazım. Onların da fikirlerini alınması lazım. Yapılan proje esnaflara sorulmuyor. Bu caddelerde ki yerlerin sahiplerine, tapunun sahiplerine, gerçek sahiplerinin fikirleri ve görüşleri alınmamaktadır. Bu görüşlerin alınması çok önemlidir. Esnaflarımızın da nasıl toplumda önemli bir yeri varsa bunun yapımında da iş yerlerimizin mutlaka ve
mutlaka esnaflarımızla yani kanaat önderlerimizle birebir diyaloğa geçip onlarında fikirlerini sormaları gerekmektedir. Biz bunları özellikle acil olarak rica ediyoruz tüm yöneticilerimizden teşekkür ediyorum. Biz Trabzon caddesine bundan 39 yıl önce, Kıbrıs meydanı Trabzon caddesi etrafında bir kaç iş yerlerimiz de olmak kaydıyla atölyemiz imalathanemiz geldik. Tabi ki bu süreç içerisinde 6 Şubat depremi ile karşı karşıya kaldık.
Rabbimin bir felaketidir, boynumuz kıldan ince o bizim kaderimize yazılmış bir yazgı. Onu da çekeriz, çekeceğiz yani. Bunda hiç bir serzenişim dahi yok. Çünkü onu bize veren de Cenab-ı Allah alanda Cenab-ı Allah ger tekrar ver ek olanda yüce rabbim. Biz buna da inanıyoruz. Tekrar ayağa kalkacağımıza da inanıyoruz. Biz tabi evlerimiz yıkıldı. Biz iş yerimizin yıkıldığı, olduğu 4. Gün aklımıza geldi. Bu arada evimizin etrafında çadırda kalıyoruz. Biz bu çadırda kalırken döndük iş yerimizin tamamının yok olduğunu gördük. Asfalt ile bir olduğunu gördük. Canım dağ şükrettik, halimize şükrettik o anda. Tabi bir kaç zaman geçtikten sonra burada Kocaeli çarşısı yapılmaktaydı. Kocaeli çarşısı tabi o günün o zamanın şartlarına göre iyi niyet ile kurulmuş bir yer. Orayı çarşı olarak insanların çok bilmediği bir bölgeydi. Kocaeli valimizle koordinatör vali ile karşılaştık. Dedim sayın valim burası ticaret olarak yanlış kurulan bir yer dedim oda bana tebessümle dedi doğrusunu göster de şey yapalım dedi. Sağ olsun Kocaeli valimiz ile çıktık Trabzon caddesi ve
etrafındaki yerlerin ticaretin yazıldığı yerleri gösterdik. Ben buradan da Kocaeli valimize, koordinatör vali olarak Samsun valimize, Ağrı valimize, Sakarya valimize onlara buradan sonsuz teşekkürler ediyorum. Geldik bulunduğumuz Samsun çarşısı yerine buraları göstermiştik Kocaeli valimize. Dedi sen doğru söylüyordun dedi, teşekkür ederim dedi. Samsun valimiz ile Samsunlu bir iş adamı Fikret Özçelik Bey ile görüştüler.
Buraya acil olarak güzel bir çarşı başta bizim söylediğimiz gibi Kocaeli valimize dedik küçük esnafımızın ayağa kalkması lazım, küçük esnafımızın ayağa kalkmasının çok önemli olduğunun bunun insanlara da küçük esnafımıza da pozitif enerji vereceğine ileriye dönük işletmeleri ayağa kaldırdığımız zaman kendini güvende hissedeceğini söyledik. Sayın valilerimiz de sağ olsun onlar doğru bir tespit dediler. Anında işe koyuldular. Böyle bir çarşımız da Samsun çarşımız da bize yapılmasına vesile oldular. Yapana da vesile ondana da Fikret Özçelik beye de, Samsun valimize de, Kocaeli valimize de, Sakarya valimize de, Ağrı valimize de sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Bugün burada rahat bir ortamda, güzel bir ortamda ticaret yapmamıza vesile oldular, Allah razı olsun onlardan da.
Esnafhabertv.com: Finans üretim ve istihdam konularında bu sorunların çözümü için neler yapıldı ya da yapılmaya devam ediyor?
Yahya Canlı : Şimdi bu yapılan çalışmaların sonrasında istihdam konusunda veya finans konusunda çeşitli devletimizin sunmuş olduğu KOSGEB gibi esnaf ve sanatkarların vermiş olduğu şeyler gibi krediler de söylenir. Bunlardan esnafımızın ulaşması biraz zor oluyor. Zor nedir esnafımızdan bankalar teminat istiyor, tapu istiyor.
Tapu nereden bulacak esnaf olan tapusu zaten yerle bir olmuş. Bir esnafımızın teminat vermesi olur mu? Olmaz, buna esnafımızın maalesef şu an da ulaşımı çok çok zor. Bankalara gittiğiniz zaman birçok önünüze engeller çıkartıyorlar. Bu engellerin bir an önce daha kolay hale getirilmesi gerekiyor.
Esnafhabertv.com: Bu yaşanan deprem felaketinde sizi en çok etkileyen bir olay oldu mu?
Yahya Canlı: Ben öncelikle burada asıl Türk milletimize ülkemizin ve dünyanın birçok yerinden bize yardım gönderen insanlara sonsuz teşekkür ediyorum. Onların önünde saygı ile eğiliyoruz biz. Onlar gerçekten çok kadim bir milletimiz var. Bunun tarifi imkansız tabi zaman zaman bu birliktelik 6 Şubat depremi vesilesiyle meydana gelen birlikteliği dünya bir kez daha görmüştür. Türk milletinin yıkılmaz olduğunu ve yıkılmayacağını Allah’ın izniyle bunun birlikte araya fitne sokmak isteyen bir sürü
emperyalizmin kullandığı yerli İş birlikçilerde var. Onları da bertaraf etmesini yine milletimiz bilmiştir. Bunun da sonucunu en son yapılan seçimler dolayısıyla da deprem bölgesinde ki insanlarımız göstermiştir. Buna da sonsuz teşekkür ediyoruz. Burada Türk milletinin gerçekten bir çok anılarımız bir çok hikayelerimiz var. Beni
en çok etkileyen hikayelerden bir tanesi de depremden birkaç gün sonra iş yerimizin enkazı aklıma gelmişti. İş yerimizin olduğu daha doğrusu 4. Gün enkazına geldiğimiz zaman 14-15 yaşındaki bir genç karşıma döndüğüm zaman karşı karşıya kaldık. Bana söylediği şey şuydu abi ben dedi yardım etmek istiyorum dedi küçük daha o soğuk günde kısa kollu bir tshirt ile gelmiş.
Dedim evladım sen annen nerde baban nerede çünkü herkes birbirini aradığı bir ortam da kaos ortamında, ben dedi Kayseri’den geldim dedi. Kayseri’den sen buraya nasıl geldin ben dedi otostop çekerek geldim dedi. Buraya yardım etmeye geldim ne olursunuz bana bir iş verin ben yardım edeyim dedi. Döndüğüm
zaman bir yetkili aradım. Karşımda silahlı kuvvetlerimizin mensubu üst teğmen bir komutanımızla karşı karşıya geldik. Dedim komutanım bu çocuk Kayseri’den otostop çekerek gelmiş buraya bize burada yardım etmek istiyor. Bir iş nasıl yapabiliriz. Çocuğu güvenemiyorsun da kimseye bir kaos ortamı yani komutanımız döndü ağlamaya başladı, ağlamaya başladık daha doğrusu. Çocuğumuzu
güvenli bir konteyner aş evi vardı. Onun içine verdim ekmek dağıtmaya. Bu işte Türk milletinin şeyini gösteriyor. 14 yaşında ki daha olgunlaşmamış çocuğumuzun otostop çekerek o soğukta tshirt ile insanlarımıza insanına yardım çok şey ifade ediyor bence. Böyle unutamadığımız bir anımızdı daha birçok anımız varda. Yine bu vesile ile herkese teşekkür ediyoruz. Deprem dolayısıyla yardıma den
tüm devletimize, milletimize.
Bu röportaj Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği bünyesindeki Ahi Enstitüsü; İçişleri Bakanlığı Sivil toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yürüttüğü “Ahilik Töresi Afet Bilinci Güvenli Millet, Güvenli Devlet” başlıklılar projesi kapsamında 6 Şubat’ta depremi ve daha sonra sel felaketiyle karşı karşıya kalan Hatay, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya illerinde esnaf odaları başkanları esnaf ve sanatkarlar ile çekilen filmlerden derlenerek yayınlanmaktadır.