İktidar vekili de şaşkın: Üreticide 1, markette niye 10 lira?
AK Parti'li Kılıç: Bir taraftan diyorsunuz ki fiyatlar yüksek, girdi maliyetleri yüksek ama üreticiden alınan 1 liralık malın market raflarında 10 liraya sattığını hem medya, hem siz, hem biz hem de halk söylüyor
AK Parti Kars Milletvekili Yunus Kılıç, “Bütün dünyada olduğu gibi, gıda fiyatlarının diğer mal ve hizmetlere oranla daha fazla arttığını kabul etmemiz lazım fakat bunu kabul ederken bunun gerçek nedenleri üzerinde de doğru tespitler yapmamız lazım” dedi.
TBMM Genel Kuruluna hitap eden Kılıç, tüm dünyada gıda fiyatlarının artışının nedenlerine ve çözem yollarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kılıç, “Eğer sadece bunu Türkiye içerisine sıkıştırıp, buradan bir siyasi malzeme hâlinde kullanmaya kalkarsak tam da dünyada gıda ticaretini ve tekelini elinde bulunduranların istediğini yapmış oluruz yani topluma bir faydamız olmaz; asıl bu ortamdan, bu pandemi sürecinden yararlanmak arzusu içerisinde olan, dünyada gıdayı tekel hâlinde elinde bulunduran, uluslararası ticareti üç beş firmadan öteye gitmeyen bir ticaret ortamı içerisinde yapan bu dünyadaki monopollerin, kartellerin açıkçası işine, ekmeklerine yağ sürmüş oluruz” ifadesini kullandı.
Şirketokrasi
Dünyada ne yazık ki özellikle ithalatçı olunan ürünlerde yani dış ticarete konu olan ürünlerde bugüne ait değil, 1940’lı yıllardan başlamak üzere, dünyada tekel hâline gelmiş üç beş tane, bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar şirket var olduğuna dikkati çeken Yunus Kılıç bunların “Şirketokrasi” denilen bir ticaret anlayışıyla dünya üzerinde hâkimiyet kurduklarına dikkati çekti.
Bu şirketlerin istedikleri zaman ürün fiyatlarını da kendileri belirleyebilme hürriyetine, gücüne ulaşmış durumda olduklarını vurgulayan Kılıç, şöyle devam etti:
"Bunları göz ardı ederek, bunları görmemezlikten gelerek sadece ülke içini konuşursak tam da dünyada oluşturmak istedikleri bu açlık korkusu… Şimdi, sayın milletvekillerinin hepsi konuşurken “Gıdaya ulaşamayacağız, gıda güvencesi yok, gıda güvenliği yok.” gibi sözler sarf ettiler. Sayın milletvekilleri, inanır mısınız bu gıda tekellerinin tam da dünyada oluşturmak istediği bu: Gıdaya ulaşamama korkusu, açlık korkusu, pandemi süreci ve bundan en yüksek seviyede gelir sağlama isteği.
Tabii, Türkiye içerisinde de bu duyguya katılan, bunun gibi hareket eden ve büyük market zincirleri olan, üretim aşamasına da el atmaya çalışan, tüketim aşamasını tamamen elinde tutan organizasyonlar var. Tabii, buna eşlik eden çok az sayıda da kötü niyetli komisyoncular ve tüccarlar…”
Üreticiden 1 liraya alınan mal market raflarında nasıl 10 liraya satılır?
“Ancak Türkiye’nin devlet olarak, hükûmet olarak yapması gereken şeyler elinde var. Her şeyin iyi gittiği; hakka, hukuka uygun ticaretin yapıldığı ortamlarda devletin çok görünür olması istenmez. Serbest ticaret şartlarında devlet her yerde, her an bir baskı unsuru olarak görünmek istemez ama özellikle böyle ortamlarda yani; ortadaki bu fahiş fiyat artışlarının haklı üretime dayalı, girdilere dayalı bir sebebi olmadığı zamanlarda da devlet ortaya çıkar, kendi gücünü ve kanundan aldığı haklarını kullanır.
Bakın, bir taraftan diyorsunuz ki fiyatlar yüksek, girdi maliyetleri yüksek ama üreticiden alınan 1 liralık malın market raflarında 10 liraya sattığını hem medya, hem siz, hem biz hem de halk söylüyor. Demek ki arkadaşlar, girdi maliyetlerinde meydana gelen artışlar şu anda raflardaki bu yüksek fiyatları açıklamaya yetmiyor. Bunun altında başka şeylerin olduğunu araştırmamız lazım. Burada fırsattan yararlanıp, bu kaos ortamını oluşturup, buradan siyasi rant çıkarmaya çalışanların sayısının arttığını kabul etmemiz lazım. Şimdi, devlet olarak da bunun gereği yapılıyor; daha fazla sahada olunacak, fiyatların nerelerde bu anormal yükselmelere sebep olduğunu tespit edecek, bunların müeyyidelerini uygulayacak. Haklı sebebi olsa geri indiremezsiniz; gidersiniz, esnaf size faturalarını, fişini gösterir, yapacak bir şeyiniz olmaz ama haksız olduğunu siz de biliyorsunuz -bir kısmının en azından- biz de biliyoruz ve bunların iyi bir takiple bir iki ay içerisinde, inşallah, normal zemine oturacağını düşünüyorum.”